Tου Παναγιώτη Κάπου*
Η ανεργία διαχρονικά αποτελεί το μεγαλύτερο ελληνικό πρόβλημα το οποίο έλαβε εκρηκτικές διαστάσεις την τελευταία εξαετία. Θα ήθελα να σταθώ ιδιαίτερα στην ανεργία των νέων, οι οποίοι αποτελούν το μέλλον της χώρας.
Το δικαίωμα στην εργασία είναι θεμελιώδες. Οδηγεί στην ηθική, ψυχική, κοινωνική και οικονομική ολοκλήρωση του ανθρώπου διαχέοντας πολλαπλά οφέλη στο κοινωνικό σύνολο. Η χώρα μας βασίζεται εδώ και δεκαετίες σ’ ένα κρατικοδίαιτο μοντέλο εργασίας καθώς όνειρο γονιών και παιδιών αποτελεί ο διορισμός στο δημόσιο. Είναι εξαιρετικά ανησυχητικό το γεγονός πως ακόμα και σήμερα πολλοί γονείς και νέοι άνθρωποι θεωρούν πως η επιλογή του δημοσίου είναι μονόδρομος. Είναι, όμως, μια στάση που στην Ελλάδα των στρεβλώσεων και των διαχρονικών παθογενειών μπορεί να εξηγηθεί.
Οι κυβερνήσεις και οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης στη συντριπτική τους πλειοψηφία επενδύουν την ύπαρξή τους στον δημόσιο τομέα καθώς από εκεί μπορούν να αντλούν τον κομματικό τους στρατό εφαρμόζοντας τις πελατειακές πρακτικές που έρχονται από τον 19ο αιώνα είτε διορίζοντας από τα ορθάνοιχτα «παραθυράκια» καταστρατηγώντας κάθε έννοια δικαίου και αξιοκρατίας είτε υποσχόμενοι θέσεις ακόμα και πεντάμηνης σύμβασης σε χιλιάδες απελπισμένους γονείς και παιδιά.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό πρωτίστως από την ελληνική πολιτική σκηνή ότι το μέλλον της χώρας αυτής, η ανάπτυξη και η ευημερία περνούν αποκλειστικά από τον δρόμο της ιδιωτικής οικονομίας, του επιχειρείν και της δημιουργίας.
Η καταπολέμηση της ανεργίας δεν μπορεί να γίνεται με ελεημοσύνη, πεντάμηνες συμβάσεις και κουπόνια-voucher (επιταγές κατάρτισης) τα οποία δεν παρέχουν καμία προστιθέμενη αξία καθώς ούτε νέες θέσεις δημιουργούνται, ούτε μακροπρόθεσμο στόχο έχουν. Αποτελούν ένα αναλγητικό που μόλις περάσει η επίδρασή του το πρόβλημα εμφανίζεται διογκωμένο.
Η δημιουργία θέσεων εργασίας δεν μπορεί να γίνει με κάποιο μαγικό ραβδί ούτε με ευχολόγια. Απαιτεί στρατηγική επιλογή των κυβερνήσεων, αν πράγματι επιθυμούν να βγάλουν την Ελλάδα από το τέλμα. Η κυβέρνηση της 26ης Ιανουαρίου οφείλει να δώσει προοπτική στους νέους με ποιοτικές θέσεις απασχόλησης και φυσικά να τους κρατήσει στη χώρα. Σταθερό φορολογικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, πάταξη της γραφειοκρατίας, γρήγορη και αδέκαστη απονομή της δικαιοσύνης, κίνητρα για τους νέους, φορολόγηση με βάση τον πραγματικό τζίρο, συνέχεια του κράτους και κανόνες εύρυθμης λειτουργίας που θα ισχύουν για όλους αποτελούν μερικές βασικές προϋποθέσεις για να μπορούν και επιχειρήσεις να επενδύουν στον τόπο μας δημιουργώντας παραγωγικές θέσεις εργασίας αλλά και οι ίδιοι οι νέοι να χτίσουν τη δική τους δουλειά αξιοποιώντας το ταλέντο, τους, το επιχειρηματικό τους πνεύμα και τη μόρφωσή τους.
Συνεχώς ακούμε τα τελευταία χρόνια τις εύηχες λέξεις: νεανική επιχειρηματικότητα, καινοτομία, δημιουργία, νεοφυείς επιχειρήσεις – start ups. Όμως, η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων δεν γίνεται με λόγια εντυπωσιασμού αλλά με πράξεις.
Έστω ότι ένας νέος άνθρωπος σπουδάζει μια επιστήμη ή εξειδικεύεται σε ένα τεχνικό επάγγελμα. Σε μια ηλικία 20 – 25 ετών γεμάτος όρεξη και όνειρα θέλει να εργαστεί στον ιδιωτικό τομέα είτε ως υπάλληλος είτε ως ελεύθερος επαγγελματίας. Από το σημείο αυτό ξεκινά ο γολγοθάς και ο εγκλωβισμός του. Στην πρώτη περίπτωση, αν βρει εργασία στο αντικείμενό του, θα ακούσει το διαχρονικό «δεν έχεις προϋπηρεσία». Θα αναγκαστεί είτε να εργαστεί με όρους επαχθείς είτε τελικά θα απασχοληθεί σε άλλο αντικείμενο που κυρίως θα εξαντλείται στις καφετέριες και στα μπαρ.
Από την άλλη πλευρά, αν κάποιος νέος στην Ελλάδα έχει το «θράσος» να δημιουργήσει τη δική του δουλειά αρνούμενος την ετεροαπασχόληση, τις πελατειακές σχέσεις και τις εξευτελιστικές συνθήκες εργασίας, θα έρθει αντιμέτωπος με τη γραφειοκρατία και τα υποχρεωτικά χαράτσια από ΟΑΕΕ, επιμελητήρια κ.λπ. χωρίς να έχει προλάβει να βγάλει ένα ευρώ. Θα εργάζεται νυχθημερόν για να αποπληρώνει δυσβάσταχτους φόρους και εισφορές που αποσκοπούν στη συντήρηση του κρατισμού.
Συνεπώς, δεν προκαλεί καμιά απορία το γεγονός πως χιλιάδες νέοι μεταναστεύουν σε χώρες όπου θα μπορέσουν να αναδείξουν το ταλέντο τους χωρίς να χρειαστεί να παρακαλέσουν κανέναν για μεσολάβηση. Χάνονται δυνατά μυαλά, νέοι άνθρωποι που θα μπορούσαν να προσφέρουν στη χώρα και να προσδώσουν την απαιτούμενη εξωστρέφεια.
Το Ποτάμι έχει ψηλά στο πρόγραμμά του τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη.
Σταχυολογώ ενδεικτικά τις εξής θέσεις:
Ο κοινωνικός πλούτος και η απασχόληση θα παραχθούν κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Ο ρόλος του κράτους δεν είναι να υποκαταστήσει την ιδιωτική οικονομία αλλά να δημιουργεί τις προϋποθέσεις που επιτρέπουν στην επιχειρηματικότητα να ανθίσει, χωρίς στρεβλώσεις.
Δημιουργία κινήτρων για πανεπιστήμια που θα παραχωρήσουν χώρους για την δωρεάν φιλοξενία νεοφυών επιχειρήσεων (για 2 – 4 έτη), στις οποίες οι φοιτητές τους θα έχουν μετοχική πλειοψηφία άνω του 66%.
Εκσυγχρονισμός του θεσμού κατοχύρωσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και πνευματικών δικαιωμάτων.
Αποφασιστική προώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας, με τη δραστική απλοποίηση των γραφειοκρατικών βαρών, όπως ο μηδενισμός του κόστους σύστασης και συντήρησης μιας νέας επιχείρησης και ο μηδενισμός του ΦΠΑ για τα πρώτα τρία χρόνια λειτουργίας και για ετήσια έσοδα μέχρι €50.000.
Το μη μισθολογικό κόστος εργασίας θα πρέπει να μειωθεί και κυρίως οι ασφαλιστικές εισφορές, που εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά υψηλές. Η μείωση θα έχει θετική επίδραση στην ανταγωνιστικότητα, στην απασχόληση, στον περιορισμό της αδήλωτης εργασίας, και στην παραγωγικότητα των μικρών επιχειρήσεων.
Τα κονδύλια ΕΣΠΑ για προγράμματα κατάρτισης και προσωρινής απασχόλησης να δαπανηθούν μόνο για πραγματική εργασία και πρακτική κατάρτιση. Κανένας δεν κερδίζει από εικονικές θέσεις εργασίας σε γραφεία υπουργείων και δήμων, ούτε από θεωρητικά σεμινάρια. Οι δρόμοι είναι δύο: είτε να σχεδιάσουν οι δήμοι προγράμματα κοινωνικής εργασίας και επισκευών υποδομής, και να απασχολήσουν εκεί τους νέους είτε η κατάρτιση να σχεδιαστεί από τους εργοδότες, να περιλαμβάνει πρακτική άσκηση και να χρηματοδοτηθεί κατά προτεραιότητα.
Θεσπίζεται η έννοια του «αποδεδειγμένα συνεπούς φορολογούμενου». Πρόκειται για τον ελεύθερο επαγγελματία ή την ατομική επιχείρηση, που μετά από ελέγχους αποδεικνύεται ότι είναι έμπρακτα ειλικρινής και συνεπής στις φορολογικές και ασφαλιστικές του υποχρεώσεις. Αυτός ο φορολογούμενος αντιμετωπίζεται προνομιακά (μειωμένος συντελεστής, δόσεις, εξυπηρέτηση, κ.ά.) σε σχέση με τους άλλους.
Μειώνοντας τις εισφορές ενθαρρύνονται οι προσλήψεις, γίνεται ασύμφορη η μαύρη εργασία, στηρίζονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Οι διαδικασίες πρέπει να απλουστευθούν και η γραφειοκρατία να περιοριστεί στο ελάχιστο: Ένα ενιαίο κέντρο είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών όλων των ταμείων.
Κοντολογίς, το υπ’ αριθμόν ένα ζητούμενο για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ανάπτυξη είναι η απαγκίστρωση του κράτους από τις λογικές των πελατειακών σχέσεων και η υιοθέτηση μιας νέας οπτικής που θα καθιστά το κράτος ρυθμιστή και εγγυητή της νομιμότητας. Δυστυχώς, ούτε σ’ αυτές τις εκλογές ακούμε τα δύο κόμματα που διεκδικούν την πρώτη θέση να μιλούν για τα ζητήματα αυτά. Η ρητορική τους εξαντλείται στη διατήρηση του κρατικοδίαιτου μοντέλου που μας έφερε στον υπερδανεισμό και στη χρεοκοπία καθώς ουσιαστικά δεν θέλουν να αγγίξουν τον πυρήνα του προβλήματος: την αναξιοκρατία, τις συντεχνίες και τις πελατειακές σχέσεις που ουσιαστικά δημιούργησαν ή επικρότησαν.
Το ΠΟΤΑΜΙ δεν χρωστάει σε κανέναν, δεν έχει συνδικαλιστικά και συντεχνιακά βαρίδια, διαθέτει ανθρώπους από όλους τους παραγωγικούς τομείς και θεωρεί τον ιδιωτικό τομέα μοχλό επανεκκίνησης. Γι’ αυτό μπορεί να επιφέρει τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν όρους ανάπτυξης, νέες θέσεις εργασίας, θα ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα και θα αναγεννήσουν τη χώρα.
Η ανεργία δεν λύνεται με ευχολόγια ούτε με κουπόνια και περισσότερο δημόσιο τομέα. Όλα είναι θέμα πολιτικής βούλησης και στρατηγικής. Το ΠΟΤΑΜΙ τα διαθέτει.
Στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου ψηφίζουμε ένα νέο αναπτυξιακό μοντέλο, ψηφίζουμε το ΠΟΤΑΜΙ. Κίνημα για τη δικαιοσύνη, την εργασία, την παιδεία.
* Παναγιώτης Κάπος,
Υποψήφιος βουλευτής νομού Ιωαννίνων με το ΠΟΤΑΜΙ
