Δρ Ευστράτιος Παπάνης, Συγγραφέας-Σύμβουλος
1.Μετρήστε τους ανθρώπους, (ακόμα κι αν είναι οι γονείς ή τα παιδιά σας), από των οποίων τη ζωή αν λείπατε, θα ήταν λιγότερο ευτυχισμένοι. Αυτοί είναι πιθανότερο να σας αγαπούν. Η αποδοχή της αγάπης από τους άλλους και από τον εαυτό είναι το θεμέλιο της αυτοεκτίμησης.
2.Σημειώστε εκείνους για τους οποίους είστε πηγή έμπνευσης, θαυμασμού, αποτελείτε πρότυπο ή καταφυγή τους, όταν βρεθούν σε δυσκολίες. Ακόμα κι αν είναι λιγοστοί, εμβαθύνετε στα κοινωνικά σας δίκτυα και τονίστε τις φιλίες και τους δεσμούς σας με μέλη της κοινότητας. Η αυτοεκτίμηση περνά μέσα από την ενεργό συμμετοχή και την εμπιστοσύνη.
3.Απαριθμήστε τα πρόσωπα, για τα οποία θα θυσιάζατε τις συνήθειες, την ασφάλεια, θα υπερβαίνατε την αδράνεια ή τους δισταγμούς σας, θα αναλαμβάνατε δράση ή θα ερχόσασταν για χάρη τους σε σύγκρουση, δίχως να ζητούσατε ανταλλάγματα ή αναγνώριση. Αυτά είναι τα πρόσωπα, που αγαπάτε, και αποτελούν τον κυριότερο δείκτη της αυτοεκτίμησης.
4.Καταγράψτε το ποσοστό της ζωής σας, που είναι αποτέλεσμα των δικών σας επιλογών, είτε ως επαγγελματική απόφαση είτε ως οικογενειακή κατάσταση είτε ως κοινωνική θέση, άσχετα από την έκβαση των προσπαθειών σας. Αφαιρέστε την τυχαιότητα των περιστάσεων και τη συγκυρία και θα ανακαλύψετε το βαθμό της υπευθυνότητας σας. Ο έλεγχος των γεγονότων και ο καθορισμός του πεπρωμένου σας είναι ο καταλύτης της αυτοεκτίμησης.
5.Σε αντιδιαστολή με την ενσυνείδητη ταυτότητα και την λογική στοχοθεσία, λογαριάστε τους ετεροκαθορισμούς, τη δανεική αυτοεκτίμηση που λαμβάνετε από τις ομάδες, στις οποίες ανήκετε (κόμματα, αθλητικές ομάδες, μουσικά γκρουπ, φαν κλαμπ, social media, ταύτιση με πρόσωπα της δημοσιότητας). Δείτε τα σύμβολα που χρησιμοποιείτε (λογότυπα, τατουάζ, avatar κλπ), θυμηθείτε τους συρμούς και τις μόδες, που σας παρασύρουν, σκεφθείτε τι σας φανατίζει, αλλοιώνοντας την προσωπικότητα, γράψτε τι πράττετε καθ´υπερβολή, ακόμα κι αν ο σκοπός είναι αγαθός. Ο βαθμός της αυτοεκτίμησης εξαρτάται από τη δυνατότητά σας να τηρείτε το μέτρο ή να αποκλίνετε με επιχειρήματα από αυτό.
6.Επίπλαστη είναι η αυτοεκτίμηση των ιδιοτήτων και των κοινωνικών σας ρόλων, ακόμα κι αν έχετε αγωνιστεί, για να τους αποκτήσετε. Δεν είναι ο τίτλος που σας ανυψώνει, αλλά οι εμπειρίες, οι γνωριμίες και τα μαθήματα ζωής, που αποκομίσατε στην πορεία για την κατάκτηση τους. Αν οι κοινωνικές μάσκες αποκρύπτουν την ουσία και τις αλήθειες σας, εύκολα θα ξεσκεπάσουν μια αμυντική και ευάλωτη αυτοεκτίμηση
7.Βαθμολογήστε τις εξαρτήσεις σας, δηλαδή συναισθήματα, πρόσωπα και καταστάσεις, στα οποία πρέπει να εκτίθεστε ολοένα και περισσότερο, ώστε να αντλείτε ικανοποίηση. Σημειώστε ποιοι μπορούν να αλλάξουν με ευκολία την κουλτούρα σας, ποιοι έχουν τη δυνατότητα να σας εξοργίζουν, για ποιους θα αλλάζετε χωρίς αμφιβολία την καθημερινότητα σας. Η αυτοεκτίμηση είναι αντιστρόφως ανάλογη των εξαρτητικών σχέσεων, στις οποίες εγκλωβίζεστε. Αλλά προσέξτε: Αυτό που είναι διαχωρισμένο στη συνείδηση, μπορεί να είναι ενιαίο στο υποσυνείδητο. Η εξάρτηση αναφέρεται εξίσου σε εκείνο που αγαπάμε και σε αυτό που μισούμε.
8.Μιλήστε με αυτό που θεωρείτε πως είναι ο πραγματικός εαυτός σας. Ποιες αρετές σας διασφαλίζουν τη συνέχεια του μέσα στο χρόνο; Τι ενώνει την εικόνα σας κατά τις δεκαετίες που ζήσατε; Ποια είναι η ιστορία και οι προσωπικοί σας μύθοι; Διαλεχτείτε με την ιδεατή εκδοχή του εαυτού (αυτό που θα θέλατε να είστε) και βάλτε ως διαιτητή τη δεοντική του έκφανση (εκείνον τον εαυτό, που καθορίζεται από τα πρέπει όσων αγαπάτε και από τις καθημερινές ανάγκες). Εάν η συζήτηση των πολλαπλών προσωπείων σας είναι φιλική και αρμονική, τότε η αυτοεκτίμηση σας είναι σε ισορροπία.
9.Η καθημερινή ασφάλεια,που αισθάνεστε, πρέπει να συσχετίζεται με την προβλεψιμότητα του περιβάλλοντος σας, να εκπορεύεται από την επανάληψη των διαδικασιών που θεσπίσατε, να πηγάζει από την οικειότητα με τα πρόσωπα, να εδράζεται στην εμπιστοσύνη και στους επαρκείς γνωστικούς χάρτες για τα πλαίσια των δράσεών σας, να ασκείται με τον έλεγχο των γεγονότων της ζωής, να συντείνει στη διαχείριση των αλλαγών και στο μετριασμό της διακινδύνευσης. Όσο μεγαλύτερη είναι, τόσο η αυτοεκτίμηση σας ριζώνει σε στέρεα εδάφη.
10.Προσδιορίστε το εύρος και το βάθος των κοινωνικών σας συγκρίσεων, δηλαδή τους ανθρώπους, με τους οποίους αντιπαραβάλλετε τον εαυτό, τις πράξεις ή τα αποκτήματα σας. Όσο λιγότεροι είναι, τόσο πιο ασφαλή τα συναισθήματα για τον εαυτό σας. Προπάντων, όμως, σταματήστε να αναπολείτε τα επιτεύγματα, τις προοπτικές ή την εμφάνισή σας κατά τα προηγούμενα χρόνια. Η συμφιλίωση με το χρόνο που περνά είναι δείγμα σοφίας και αυτοεκτίμησης.
11.Σεβαστείτε αυτά που έχετε επιτύχει, αναδείξτε την εξελικτική σας πορεία, αγαλλιάστε με τα κατορθώματά σας, όσο ελάχιστα κι αν σας φαίνονται, επειδή, για να βρίσκεστε εδώ, ανήκετε στους νικητές της ζωής. Μέσα από την αποδοχή της δικής σας ιδιαιτερότητας και των πολύτιμων εμπειριών, κατανοήστε ότι κάθε άνθρωπος είναι και ο ίδιος ένας ήρωας της ζωής, ένας συνοδοιπόρος, που αξίζει την εκτίμηση και την αποδοχή σας. Η αυτοεκτίμηση σας περνά μέσα από την στάση σας για τους άλλους.
12.Αξιοποιώ ή εκμεταλλεύομαι, επιφυλακτικός-δύσπιστος ή καχύποπτος, οργανωτικός-ψυχαναγκαστικός ή εμμονικός, αυθόρμητος ή επιπόλαιος, εσωστρεφής ή ακοινώνητος, αποδοχή του εαυτού- εγωισμός ή φιλαυτία, όρια ή σύνορα; Προσέξτε την ένταση των στάσεών σας, επειδή η αυτοεκτίμηση τις περισσότερες φορές είναι ζήτημα βαθμονόμησης.
13.Τέλος, αναλογιστείτε όλους εκείνους που σας πλήγωσαν, καταχράστηκαν ηθελημένα ή ακούσια, την εμπιστοσύνη, έπαιξαν με τα συναισθήματα, ματαίωσαν τις επιδιώξεις σας, καπηλεύτηκαν τα όνειρα σας, ειδικά αν πρόκειται για αγαπημένα σας πρόσωπα, γονείς, συγγενείς και φίλους και άτομα επιρροής. Είτε ζουν είτε όχι η αυτοεκτίμηση σας εξαρτάται από τη μεγαλοσύνη που θα επιδείξετε, ώστε να τους συγχωρήσετε. Ειδάλλως το παρελθόν και το τραύμα θα γίνει η άγκυρα και η αγχόνη που θα προκαλεί τρέκλισμα και ασφυξία στον εαυτό σας.
