Η Επιστημονική Επιτροπή Διαχείρισης Λοιμώξεων υψηλής μεταδοτικότητας και νοσηρότητας του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ιωαννίνων, απαντά σε ερωτήματα που τίθενται καθημερινά από τους Πολίτες για την έγκαιρη και επιστημονική ενημέρωσή τους:
Κάπνισμα και Covid-19
Κινδυνεύουν περισσότερο από το νέο κορωνοϊό οι καπνιστές;
Η συσχέτιση μεταξύ καπνίσματος και νόσου από Covid-19 δεν είναι ακόμη σαφής, καθώς πρόκειται για ένα νέο νόσημα. Το κάπνισμα έχει πολλαπλές βλαπτικές συνέπειες σε πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, και ιδιαίτερα στο αναπνευστικό και το καρδιαγγειακό σύστημα, τα οποία προσβάλλονται και από το νέο κορωνοϊό Covid-19. Ακόμη και οι αρχικές αναφορές από την Κίνα έδειξαν ότι οι ασθενείς με αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις κινδύνευσαν περισσότερο από τη λοίμωξη Covid-19. Είναι γνωστό, επίσης, ότι ακόμη και οι καπνιστές που δεν έχουν κάποιο νόσημα του αναπνευστικού έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης λοιμώξεων του αναπνευστικού. Οι βλαπτικές επιδράσεις του καπνίσματος αφορούν επίσης και όσους εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα.
Υπάρχει επιστημονική βάση για αυξημένο κίνδυνο από τον Covid-19 στους καπνιστές;
Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι οι καπνιστές εμφανίζουν αυξημένη έκφραση στα κύτταρα του αναπνευστικού τους συστήματος μιας πρωτεΐνης που βοηθάει στην προσκόλληση του κορωνοϊού σε αυτά. Αυτό είναι ιδιαίτερα εκσεσημασμένο στους ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), οι οποίοι θα μπορούσαν να είναι σε ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρή λοίμωξη από το νέο κορωνοϊό. Επίσης, είναι αναμενόμενο ότι οι ασθενείς με καρδιαγγειακές παθήσεις που εκτίθενται σε κάπνισμα έχουν αυξημένη ευπάθεια σε λοιμώξεις.
Γιατί είναι καλή εποχή για να κόψω το κάπνισμα;
Η διακοπή καπνίσματος οδηγεί σε ταχύτατη ανάπλαση των κυττάρων του αναπνευστικού συστήματος, βελτιώνοντας την άμυνα του αναπνευστικού συστήματος. Επιπλέον, σύντομα βελτιώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης παρόξυνσης σε ασθενείς με ΧΑΠ και ο καρδιαγγειακός κίνδυνος σε ασθενείς με αντίστοιχες παθήσεις, καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο από Covid-19. Όλες οι παραπάνω θετικές συνέπειες της διακοπής του καπνίσματος μπορεί να οδηγήσουν σε ηπιότερα συμπτώματα, ταχύτερη ανάρρωση και καλύτερη έκβαση σε όσους νοσήσουν από Covid-19 αυτήν την περίοδο. Τέλος, με τη διακοπή του καπνίσματος ελαττώνεται και η συνήθεια να αγγίζουμε το πρόσωπο με τα δάχτυλα, η οποία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης από τον κορωνοϊό.
Αν κάπνιζα και το έχω κόψει έχω μικρότερο κίνδυνο από το νέο κορωνοϊό;
Δεν γνωρίζουμε κατά πόσον οι πρώην καπνιστές που δεν έχουν κάποια διαγνωσμένη πάθηση του καρδιαγγειακού ή του αναπνευστικού έχουν αυξημένο κίνδυνο από τον Covid-19. Ωστόσο, δεδομένου ότι η διακοπή καπνίσματος οδηγεί σε ταχεία επαναφορά των αμυντικών μηχανισμών του αναπνευστικού συστήματος σε λίγες εβδομάδες, πιθανότατα οι κίνδυνοι είναι μικρότεροι από εκείνους που καπνίζουν ακόμη. Είναι λογικό, με βάση την εμπειρία μας σε άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, ότι η πιθανότητα σοβαρών επιπλοκών είναι μικρότερη στους πρώην καπνιστές σε σχέση με τους νυν καπνιστές.
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ασφαλές;
Τα δεδομένα για τις συνέπειες του “ατμίσματος” στο αναπνευστικό είναι ακόμη αντιφατικά. Η απουσία πίσσας και κάποιων άλλων τοξικών χημικών ουσιών μπορεί να καθιστά το ηλεκτρονικό τσιγάρο λιγότερο βλαπτικό σε κάποια επίπεδα, ωστόσο είναι εξίσου πιθανό ότι τα συστατικά του ηλεκτρονικού τσιγάρου έχουν και αυτά κάποιες βλαπτικές επιδράσεις στους αμυντικούς μηχανισμούς των κυττάρων του επιθηλίου του αναπνευστικού συστήματος. Δεν υπάρχουν σχετικές επιστημονικές ενδείξεις ασφάλειας για τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου. Ωστόσο, φαίνεται λογικό να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε την υγεία του αναπνευστικού μας συστήματος όσο καλύτερη μπορούμε. Η διακοπή του “ατμίσματος” αυτήν την περίοδο είναι ένα μέτρο που θα μπορούσε να μας βοηθήσει σε αυτήν τη κατεύθυνση. Εάν αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε ηλεκτρονικό τσιγάρο ως μέσο διακοπής του καπνίσματος, φροντίστε να το χρησιμοποιήσετε για ένα σύντομο διάστημα μερικών εβδομάδων ή λίγων μηνών.
Χαράλαμπος Μηλιώνης, Καθηγητής Παθολογίας
Κωνσταντίνος Κωστίκας, Αν. Καθηγητής Πνευμονολογίας
