Γράφει η Νεφέλη Π.Ζ., συγγραφέας
Το μοναδικό χιλιοτραγουδισμένο φεγγάρι, το πιο ερωτικό και το πιο μαγικό.
Η λέξη φεγγάρι προέρχερται από τη μεσαιωνική ελληνική “φεγγάριν<φεγγάριον, υποκοριστικό του αρχαίου φέγγος. Φεγγάρι ονομάστηκε εξαιτίας της ιδιότητάς της να φέγγει και να είναι το πιο λαμπρό ουράνιο σώμα, που φαίνεται από τη Γη, κατά τη διάρκεια της νύχτας. Άλλωστε το όνομα της Σελήνης προέρχεται από τη λέξη «Σέλας», που σημαίνει φως, ακτινοβολία.
Η πανσέληνος του Αυγούστου γεμίζει με φως την ωραιότερη νύχτα του χρόνου. Η Πανσέληνος του Αυγούστου έχει ένα χαρακτηριστικό, που την κάνει να ξεχωρίζει. Το διαφορετικό, δικό της χρώμα. Ειδικά λίγο μετά την ανατολή της, αλλά και προς τη δύση της.
Όπως εξηγεί ο διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Αστρονομίας και Αστροφυσικής Αναστάσιος Δαπέργολας, «η Σελήνη τον Αύγουστο, όταν μεσουρανεί, δηλαδή όταν βρίσκεται στο μέγιστο ύψος, δεν φθάνει πολύ ψηλά πάνω από τον ορίζοντα, το φως της φθάνει σε εμάς διατρέχοντας μεγαλύτερο πάχος ατμόσφαιρας με αποτέλεσμα να διαχέεται και να απορροφάται το κυανό τμήμα του χρώματός της και να φθάνει στα μάτια μας πιο έντονο το κόκκινο». Όσο για την αίσθηση ότι το αυγουστιάτικο φεγγάρι είναι μεγαλύτερο και φωτεινότερο, ο κ. Δαπέργολας εξηγεί ότι αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι το τόξο που διαγράφει η Σελήνη είναι μικρότερο και πιο κοντά στον ορίζοντα, οπότε μας φαίνεται πιο μεγάλο, αν και στην πραγματικότητα, όπως διευκρινίζει ο καθηγητής, η Σελήνη το καλοκαίρι έχει μικρότερη φυσική διάμετρο απ’ ότι τον χειμώνα.
Τα ουράνια φαινόμενα ήταν ανέκαθεν μια πρόκληση, μια αγωνία και μια απορία για τον ανθρώπινο νου. Μη μπορώντας να τα εξηγήσει τα ερμήνευσε ως προάγγελο, συνήθως, δεινών και καταστροφών. Ειδικά για την πανσέληνο, το πλήθος των λαϊκών μύθων, των δοξασιών, των προλήψεων και των δεισιδαιμονιών είναι μεγάλο. Πολλοί νεοπαγανιστές πραγματοποιούν ένα μηνιαίο τελετουργικό, το Esbat, σε κάθε πανσέληνο, ενώ οπαδοί παραδοσιακών κινέζικων θρησκευτικών δοξασιών ετοιμάζουν τις προσφορές τους προς τους προγόνους τους και θεότητες σε κάθε πανσέληνο και νέα σελήνη. Οι πρόγονοί μας βάφτισαν στη μυθολογία τη Σελήνη Εκάτη. Τη λάτρευαν και την έτρεμαν. Κάποιοι πίστευαν ότι είναι η κόρη του Δία και της Δήμητρας, άλλοι της Ήρας και του Περσέα κι άλλοι την ταύτιζαν με την Άρτεμη. Η κοινότητα αστρονόμων και αστροφυσικών έχει διχαστεί επανειλημμένως σχετικά με την παρατήρηση και καταγραφή διάφορων φαινόμενων στην επιφάνειά της.
Ωστόσο η επιστημονική άποψη της πανσελήνου παρουσιάζει ενδιαφέρον. Η Σελήνη έλκει τη Γη, όπως βέβαια και η Γη πολύ περισσότερο τη Σελήνη. Το αποτέλεσμα αυτής της αμοιβαίας έλξης είναι οι παλίρροιες, φαινόμενο που παρατηρείται κάθε έξι ώρες, είτε η Σελήνη βρίσκεται από τη μία πλευρά του πλανήτη μας είτε από την άλλη. Αυτή είναι η μόνη μεγάλη και σημαντική επίδραση της Σελήνης στον πλανήτη Γη, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Και καθώς ο άνθρωπος αποτελείται 80% από νερό τις μέρες εκείνες με πανσέληνο “επηρεάζεται” η συμπεριφορά του και η διάθεση του χωρίς να σημαίνει πως συμβαίνει σε όλους ή πως το αντιλαμβάνονται όλοι.
Πέρα όμως από όλα αυτά τα γεγονότα κανείς μα κανείς δεν μπορεί να αντισταθεί στη μαγεία που εκπέμπει το Αυγουστιάτικο φεγγάρι. Στον ερωτισμό που αποπνέει και είναι διάχυτος στην ατμόσφαιρα τη νύχτα εκείνη του Αυγούστου.
Φεγγάρι αυγουστιάτικο πιο όμορφο απ’όλα τα άλλα
στα όνειρα τα σκοτεινά, φέξε και εσυ μια στάλα.
[Κρητική μαντινάδα]
Νεφέλη Πόπη Ζάνη
