Γράφει η δικηγόρος Γωγώ Σκλουπιώτη
Κατά τη διάρκεια των εορτών Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς και ενόψει των πολλών μετακινήσεων δια αερομεταφοράς, όλοι οι υποψήφιοι επιβάτες και πελάτες αεροπορικών εταιρειών που ταξιδεύουν εντός, από και προς (υπό προϋποθέσεις) της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους ώστε έγκαιρα να τα διεκδικούν.
Τούτο βέβαια προϋποθέτει από πλευράς σας ως επιβατών:
- Την προσεκτική ανάγνωση των Γενικών Όρων Μεταφοράς της αεροπορικής εταιρείας ώστε να αποφύγετε τυχόν δυσάρεστες εκπλήξεις και να γνωρίζετε τις υποχρεώσεις σας.
- Ιδίως να γνωρίζετε πόση ώρα νωρίτερα πρέπει να βρίσκεστε στο αεροδρόμιο, πόσες αποσκευές δικαιούστε να έχετε μαζί σας και με τι ανώτατο βάρος καθώς και πόσο επιβαρύνεστε σε περίπτωση υπέρβασης βάρους.
- Να συγκρίνετε τους γραπτούς όρους και τις πληροφορίες κατά την κράτηση του εισιτηρίου με τους όρους και τα ατομικά στοιχεία που αναγράφονται ή επισυνάπτονται στο εισιτήριο.
- Να ελέγχετε, σε περίπτωση ηλεκτρονικής συναλλαγής, αν συμβάλλεστε απευθείας με την αεροπορική εταιρεία μέσω της ιστοσελίδας της ή με πρακτορείο, οπότε θα υπάρχει και ανάλογη οικονομική επιβάρυνση.
- Να προσέχετε τυχόν επιπλέον χρεώσεις λόγω χρήσης πιστωτικής ή χρεωστικής κάρτας για αποσκευές ή για τυχόν αλλαγή ημερομηνίας. Σύμφωνα δε με την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία Κανονισμός 1008/2008, ο καταναλωτής θα πρέπει να γνωρίζει το τελικό συνολικό αντίτιμο που πρέπει να καταβάλει, το οποίο περιλαμβάνει τον αεροπορικό ναύλο ή το κόμιστρο και τα κάθε είδους τέλη, φόρους και επιβαρύνσεις. Άλλες δε προαιρετικές τιμολογήσεις πρέπει να γνωστοποιούνται με σαφήνεια και διαφάνεια κατά την έναρξη κάθε διαδικασίας κράτησης και η αποδοχή τους από τον επιβάτη πρέπει να γίνεται με ειδική συναίνεση.
- Να ελέγχετε την αποσκευή σας αμέσως μόλις την παραλαμβάνετε ώστε να υποβάλλετε εγκαίρως δήλωση φθοράς, καταστροφής ή απώλειας.
Όπως ειδικότερα ορίζεται στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 261/2004 (ΕΚ) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου, στους επιβάτες που αναχωρούν από αερολιμένα στο έδαφος κράτους μέλους καθώς και στους επιβάτες που αναχωρούν από αερολιμένα στο έδαφος τρίτης χώρας με προορισμό αερολιμένα στο έδαφος κράτους μέλους στο οποίο εφαρμόζεται, εκτός αν έχουν λάβει ανταλλάγματα ή αποζημίωση και τύχουν βοήθειας στην εν λόγω τρίτη χώρα, και εφόσον ο πραγματικός αερομεταφορέας της συγκεκριμένης πτήσης είναι κοινοτικός αερομεταφορέας, παρέχονται τα εξής δικαιώματα:
- 1. Σε περίπτωση καθυστέρησης πτήσης, ο επιβάτης έχει δικαίωμα είτε να προωθηθεί στον τελικό προορισμό του με παρεμφερείς όρους μεταφοράς είτε να λάβει πίσω το αντίτιμο του εισιτηρίου του και , αν χρειαστεί, να επιστρέψει χωρίς καμία επιβάρυνση στον αρχικό τόπο αναχώρησης.
Ο αερομεταφορέας υποχρεούται να ενημερώνει τον επιβάτη για τα παραπάνω δικαιώματά του, καθώς και για τον λόγο καθυστέρησης καθώς και να παρέχει γεύματα και αναψυκτικά, πρόσβαση σε επικοινωνία, στέγαση και μεταφορά από και προς τον τόπο καταλύματος, ανάλογα με την απόσταση της πτήσης και τη διάρκεια της καθυστέρησης. - Σε περίπτωση άρνησης επιβίβασης ο επιβάτης δικαιούται αποζημίωσης ανάλογα με την απόσταση της πτήσης: α) 250,00 ευρώ, για πτήσεις έως 1.500 χλμ, β) 400,00 ευρώ, για όλες τις πτήσεις στο εσωτερικό της Ε.Ε. άνω των 1.500 χλμ έως 3.000 χλμ και γ) 600 ευρώ, για όλες τις υπόλοιπες πτήσεις. Αν όμως ο αερομεταφορέας προσφέρει εναλλακτική πτήση με παρεμφερή ώρα άφιξης, η αποζημίωση μπορεί να μειωθεί κατά 50%.
- Σε περίπτωση ματαίωσης της πτήσης, ο επιβάτης μπορεί να επιλέξει ανάμεσα: α) στην επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου του ολόκληρου ή μόνο μέρους που δε χρησιμοποιήθηκε, β) στη μεταφορά του προς τον τελικό προορισμό με άλλη πτήση το συντομότερο δυνατό, γ) στην εκ νέου κράτηση για μεταγενέστερη ημερομηνία της επιλογής του, εφόσον υπάρχουν θέσεις και δ) σε αποζημίωση υπό τους όρους της άρνησης επιβίβασης, εκτός αν έγινε έγκαιρη ενημέρωση.
Αν όμως η ματαίωση οφείλεται σε έκτακτες συνθήκες ή αν είχε προηγηθεί έγκαιρη, ήτοι 2 εβδομάδες πριν από την προγραμματισμένη ημερομηνία πτήσης, ενημέρωση σχετικά με τη ματαίωση ή αν προσφέρθηκε στον επιβάτη εναλλακτική πτήση για την ίδια διαδρομή και με παρεμφερή ώρα άφιξης και είχε λάβει έγκαιρη ενημέρωση σύμφωνα με τις ειδικές προβλέψεις του Κανονισμού 261/2004, ο επιβάτης δεν δικαιούται αποζημίωση. - Σε περίπτωση αλλαγής θέσης, αν δηλαδή ο αερομεταφορέας τοποθετήσει επιβάτη σε θέση κατώτερη από εκείνη για την οποία αγοράσθηκε το εισιτήριο, τότε επιστρέφει εντός 7 ημερών: α) Το 30% της τιμής του εισιτηρίου για όλες τις πτήσεις έως 1.500 χλμ. β) Το 50% της τιμής του εισιτηρίου για όλες τις ενδοκοινοτικές πτήσεις άνω των 1.500 χλμ. – πλην των πτήσεων μεταξύ της ευρωπαϊκής επικράτειας των κρατών-μελών και των Γαλλικών υπερπόντιων διαμερισμάτων- και για όλες τις άλλες πτήσεις μεταξύ 1.500 και 3.500 χλμ. και γ) το 75% της τιμής του εισιτηρίου για όλες τις υπόλοιπες πτήσεις.
- Σε περίπτωση απώλειας, καταστροφής ή φθοράς αποσκευών, αν οι αποσκευές που έχει παραδώσει ο επιβάτης κατά τον έλεγχο εισιτηρίων χαθούν, φθαρούν ή καθυστερήσουν, δικαιούται αποζημίωση από τον αερομεταφορέα, εκτός αν η φθορά οφείλεται σε ελάττωμα της ίδιας της αποσκευής. Για τη διεκδίκηση αποζημίωσης απαιτείται η υποβολή σχετικής δήλωσης εντός 7 ημερών από την παραλαβή των αποσκευών ή εντός 21 ημερών, εάν πρόκειται για καθυστερημένη παραλαβή.
- Σε περίπτωση επιβίβασης προσώπων μειωμένης κινητικότητας ή με άλλες ειδικές ανάγκες, στους τυχόν συνοδούς και σκύλους οδηγούς τους καθώς και στα ασυνόδευτα παιδιά, οι αερομεταφορείς αποδίδουν πάντα προτεραιότητα μεταφοράς και σε περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης, ματαίωσης και σχετικά σοβαρής καθυστέρησης, τα ανωτέρω πρόσωπα δικαιούνται άμεσα παροχής βοήθειας το ταχύτερο δυνατόν που συνίσταται στην παροχή γευμάτων και αναψυκτικών, πρόσβαση σε επικοινωνία, στέγαση και μεταφορά από και προς τον τόπο καταλύματος, ανάλογα με την απόσταση της πτήσης και τη διάρκεια της καθυστέρησης.
Η χορηγούμενη, δυνάμει του 261/2004 Κανονισμού, αποζημίωση μπορεί να εκπίπτει από την τυχόν περαιτέρω αποζημίωση που δεν αποκλείεται να αναζητηθεί σύμφωνα με την εκάστοτε Νομοθεσία κάθε Κράτους Μέλους.
Ο επιβάτης δικαιούται να αξιώσει άμεσα τα ανωτέρω από την αεροπορική εταιρεία και εφόσον δεν ικανοποιηθεί ή δεν ικανοποιηθεί πλήρως να προβεί έγκαιρα και νόμιμα σε σχετικές αναφορές, καταγγελίες και αιτήματα αποζημίωσης και διευθέτησης ενώπιον της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, του Συνηγόρου του Καταναλωτή, του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή Ελλάδας χωρίς να αποκλείονται αξιώσεις σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα ή την εκάστοτε εγχώρια νομοθεσία και ενώπιον των αρμοδίων Δικαστικών Αρχών.
