Γράφει ο Νηφάλιος
Λίγο το καλοκαίρι –που συνεχίζει μαινόμενο-, κάτι η ζέστη, τα λόγια του παπά… Κάπως έτσι από Νηφάλιος έγινα …άφαντος. Να ‘μαι όμως πάλι! Δεν θα κάνω ανασκόπηση του τι έγινε στο διάστημα που δεν έγραφα. Σήμερα θα ασχοληθώ με την Τουρκία μεν, αλλά με ένα θέμα λιγότερο γνωστό. Ή αν θέλετε, γνωστό στους πιο μυημένους! Έχουν ειπωθεί πολλά σενάρια για το τι κρύβεται πίσω από το πραξικόπημα. Δεν με ενδιαφέρουν. Άλλωστε με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο η Τουρκία απέχει πόρρω από τις έννοιες του –έστω καταστρατηγημένου σήμερα, αλλά υπαρκτού- δημοκρατικού πολιτεύματος.
Μαζί με τα πολλά εσωτερικά προβλήματα της χώρας (όπως π.χ. το Κουρδικό), υπάρχει ένας λόγος για τον οποίο αρκετοί Τούρκοι ενδομύχως παρακαλούν να μην βγει στην επιφάνεια. Να μην σκάσει. Αυτός δεν είναι άλλος από τα στεγαστικά δάνεια.
Τα τελευταία χρόνια δημιουργήθηκε και ισχυροποιήθηκε μια οικονομική νομενκλατούρα στην γείτονα, που ούτε μικρομεσαία θα την έλεγες –με βάση τα δικά μας στάνταρ- ούτε και πλούσια. Κάτι το –πιο- ενδιάμεσο. Οι Τούρκοι επένδυσαν πολύ στην αγορά κατοικίας, βλέποντας την ισχυρή τους ανάπτυξη. Άλλωστε, για αρκετά μεγάλο διάστημα το brand «Turkey» πωλούσε σαν παλαβό.
Φυσικά, μαζί με όσους αγόρασαν γη χρησιμοποιώντας το λίπος που είχαν στις τράπεζες, υπήρχαν και πάρα πολλοί που κατέφυγαν στη λύση των δανείων. Δάνειο για το σπίτι στην πόλη –γιατί είναι μπας κλας να μένεις στην πολυκατοικία-. Οι ρυθμοί οικοδομικής ανάπτυξης, τόσο στην Κωνσταντινούπολη, όσο και στα παράλια της Μικράς Ασίας ήταν καταιγιστικοί. Κοινώς όποιος ήθελε έχτιζε.
Πλέον, το… ζωνάρι έχει σφίξει. Οι Τούρκοι πιέζονται και σε πολλές περιπτώσεις, με την λίρα να είναι στο ένα τρίτο του ευρώ –στην καλύτερη περίπτωση- πιέζονται πάρα πολύ. Οι τράπεζες δε, ακόμη περισσότερο!
Ο μέσος Τούρκος πλέον φοβάται πολύ. Φοβάται μη χάσει το σπίτι του. Το μαγαζί του, τα υπάρχοντά του. Οι τράπεζες φοβούνται μη καταρρεύσουν. Όπου υπάρχει φόβος, έρχεται σαν… Σουλεϊμάν ο Ρετζέπ…
Αυτό που έγινε ή καλύτερα έτσι όπως εξελίχθηκε αυτό που έγινε με το «πραξικόπημα», έδωσε το «πράσινο φως» στον Ερντογάν να ξεχυθεί μπροστά εφαρμόζοντας την «δημοκρατική του δικτατορία». Μια δικτατορία που είναι τόσο επιθετική και ενίοτε ασφυκτική ακριβώς για να κρύψει, κάτω από το χαλί προβλήματα σαν και τη φούσκα των στεγαστικών δανείων. Και… μην γελιέστε. Αν ο Ερντογάν καταφέρει να κρύψει καλά το πρόβλημα –ή και να το λύσει-, θα λατρευτεί, αυτή τη φορά στην πραγματικότητα, από τους Τούρκους…