Σε «ομηρεία», χωρίς να μπορούν να υπαχθούν σε οποιαδήποτε ρύθμιση, βρίσκονται χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι (υπολογίζονται από 22.600 ως 26.000), τα δάνεια των οποίων από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠκΔ) έχουν περάσει εδώ και οκτώ χρόνια στα χέρια επενδυτικής ιδιωτικής εταιρείας, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Το Βήμα της Κυριακής».
Συνδικαλιστές της ΑΔΕΔΥ και νομικοί προειδοποιούν ότι και τα υπόλοιπα περίπου 140.000 δάνεια του ΤΠκΔ κινδυνεύουν να γίνουν «βορά» ξένων funds οδηγώντας στην εξαθλίωση εν ενεργεία υπαλλήλους του Δημοσίου και συνταξιούχους και πιθανόν στην απώλεια των σπιτιών τους.
Και αυτό διότι το επόμενο διάστημα λήγουν οι χρονικές «ανάσες» για ρυθμίσεις που είχαν δοθεί σε δανειολήπτες οι οποίοι επλήγησαν από την οικονομική κρίση και από τη μεγάλη μείωση των μισθών στο Δημόσιο. Αυτά τα δάνεια είναι ελκυστικά για «γύπες». Θεωρούνται «φιλέτα» και χωρίς ρίσκο, μια και οι δόσεις των δανείων αποσπώνται άμεσα από τον μισθό «βρέξει-χιονίσει».
Δάνεια 3,7 δισ. ευρώ
Οι δανειολήπτες του ΤΠκΔ είναι 160.000, με το ύψος των δανείων τους να ανέρχεται στο ποσό των 3,7 δισ. ευρώ. Μετά το 2006 το ΤΠκΔ υλοποίησε τη δυνατότητα που έδινε η νομοθεσία – διατάξεις, υπουργικές αποφάσεις, ειδικοί νόμοι – να τιτλοποιούνται απευθείας τα στεγαστικά δάνεια και όχι απλά τα έσοδα που απέδιδε στο Δημόσιο. Ετσι προχώρησε στην τιτλοποίηση στεγαστικών του δανείων τα οποία εκχωρήθηκαν σε ιδιωτική εταιρεία ειδικού σκοπού (fund) με έδρα το Λονδίνο.
Πρόκειται, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΔΕΔΥ, για 26.000 στεγαστικά δάνεια ύψους 650 εκατ. ευρώ τα οποία τιτλοποιήθηκαν και εξ αυτού του λόγου δεν μπορούν να υπαχθούν σε ευνοϊκές ρυθμίσεις. Σύμφωνα με το ΤΠκΔ, παραμένουν τιτλοποιημένα 22.600 δάνεια που αντιστοιχούν στο 13,7% των ενεργών δανείων του στεγαστικού τομέα και σε άληκτο κεφάλαιο ύψους περίπου 577 εκατ. ευρώ.
Είναι αξιοσημείωτο ότι μόνο κατ’ εξαίρεσιν μπορεί να γίνει ρύθμιση σε δάνειο που έχει περάσει από το Παρακαταθηκών και Δανείων σε ιδιωτική εταιρεία. Εξετάζονται κατά περίπτωση με βάση οικογενειακά και οικονομικά κριτήρια και σοβαρό πρόβλημα υγείας ώστε να κριθεί ότι χρήζουν ειδικής μεταχείρισης. Οπως όμως τονίζει προς «Το Βήμα» το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ και πρόεδρος των εφοριακών κ. Δημήτρης Μέρκος, υπάρχει μια πρόβλεψη-σκάνδαλο στη διαδικασία. Τα δάνεια αυτά τα αντικαθιστούν με άλλα και επομένως «το κόστος της ρύθμισης το επωμίζεται το Ταμείο Παρακαταθηκών και όχι η ιδιωτική εταιρεία η οποία τα έχει. Δηλαδή, και χαμηλά τα αγόρασε η εταιρεία και χωρίς ρίσκο αν κάτι δεν πάει καλά στην εξυπηρέτησή τους».
Παράλληλα μόνο 100 το εξάμηνο (ετησίως φτάνουν τα 200) αφορούν οι αποφάσεις για «επάνοδο» δανείων οικονομικά αδυνάτων στο Ταμείο Παρακαταθηκών.
Αξίζει να επισημανθεί ότι ούτε οι αρχικές τιτλοποιήσεις ούτε και οι νέες προς αντικατάσταση ήταν σε γνώση των δανειοληπτών, σύμφωνα με την ΑΔΕΔΥ. Μάλιστα, κάποιοι ενημερώθηκαν όταν υπέβαλαν αιτήσεις για ρύθμιση εξυπηρέτησης των δανείων τους.
Στα ύψη είναι και το επιτόκιο εξυπηρέτησης μεταξύ 4,9% και 6,2%. Σήμερα όμως «είναι τοκογλυφικό το επιτόκιο αυτό» λέει με έμφαση ο κ. Μέρκος, σημειώνοντας ότι στην αγορά δεν ξεπερνούν το 1,5%.
Εγκλωβισμός
Η κατάσταση είναι δραματική και για όσους από τους υπόλοιπους 144.000 δανειολήπτες δημοσίους υπαλλήλους του ΤΠκΔ αντιμετωπίζουν οξύ οικονομικό πρόβλημα. Οι δόσεις των δανείων παρακρατούνται στους εν ενεργεία και συνταξιούχους άμεσα από τον μισθό και τη σύνταξή τους. Δεν υπάρχει καν η σκέψη «πρώτα πληρώνω τα έξοδα διαβίωσης και μετά το δάνειο».
Από το 2010 και μετά, με βάση το «τσεκούρωμα» μισθών και συντάξεων, το ΤΠκΔ παρείχε κατά καιρούς τη δυνατότητα ρυθμίσεων χορηγηθέντων δανείων του στεγαστικού τομέα (επιμήκυνση, μερική καταβολή, αναστολή κ.τ.λ.) προς διευκόλυνση των δημοσίων υπαλλήλων. Ομως οι διακανονισμοί οδηγούσαν σε έναν φαύλο κύκλο εγκλωβισμού των δανειοληπτών, μια και δεν έδιναν ολοκληρωμένες λύσεις.
Για παράδειγμα, κάποιος είχε δάνειο 140.000 ευρώ που βρισκόταν στα πρώτα χρόνια εξυπηρέτησής του, διάρκειας 30 ετών, με δόση μηνιαία κοντά στα 800 ευρώ. Αξιοποιώντας τη ρύθμιση της επιμήκυνσης του δανείου, ο δανειολήπτης επέκτεινε το δάνειό του για δέκα χρόνια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η μηνιαία δόση περίπου στα 120-130 ευρώ, όμως στα 40 χρόνια θα πλήρωνε περίπου 45.000 ευρώ επιπλέον τόκους.
Μια άλλη κατηγορία δανείων είναι αυτή που ρυθμίστηκε από το ΤΠκΔ με βάση την πρόβλεψη να πληρώνεται η μισή δόση μηνιαίως, επισημαίνει στο «Βήμα» η δικηγόρος κυρία Αριάδνη Νούκα. Οπως όμως εξηγεί, «το υπόλοιπο ποσό θα έπρεπε να το αποδώσει ο δανειολήπτης συνολικά μέσα σε ένα εξάμηνο. Αν είναι δυνατόν…».
Ρύθμιση με το μισό της δόσης έγινε και με προοπτική να ισχύει ως και για μία πενταετία. Μετά όμως τι; Δύο δρόμοι υπάρχουν, σύμφωνα με τον κ. Μέρκο: ή καταβάλλεις συνολικά το υπόλοιπο ποσό που γλίτωσες (άρα το μισό της δόσης επί 12 μήνες επί πέντε χρόνια) είτε όλα αυτά κεφαλαιοποιούνται, με αποτέλεσμα το κεφάλαιο του δανείου μετά την πενταετία να κοντεύει να ξεπεράσει ακόμη και το προ ρύθμισης κεφάλαιο, παρότι ο δανειολήπτης επί μία πενταετία πλήρωνε το μισό της δόσης.
Εργοδότης και δανειστής το Δημόσιο – «Κούρεμα» στις αποδοχές, όχι στο δάνειο
Η περίοδος από τις αρχές του 2016 και μετά είναι κρίσιμη και, όπως επισημαίνουν νομικοί και συνδικαλιστές, υπάρχει κίνδυνος για χιλιάδες δανειολήπτες, με δεδομένο ότι λήγουν ρυθμίσεις που είχαν χρονικό όριο ως μία πενταετία. Μάλιστα, κάποιοι είχαν ζητήσει και πήραν αναστολή πληρωμής για δύο χρόνια και τώρα μπαίνουν ξανά σε διαδικασία πληρωμής με νέους όρους.
Ο κ. Δ. Μέρκος επισημαίνει ότι τις δανειακές συμβάσεις έχει καταγγείλει ουσιαστικά μονομερώς το Δημόσιο, αφού έχει μεταβάλει έναν βασικό όρο της σύμβασης, περικόπτοντας το ύψος των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων, συναρτήσει των οποίων ήταν και το ύψος των δανείων που τους παρείχε. «Κατά συνέπεια δεν μπορεί να είναι απαιτητό το υπόλοιπο κεφάλαιο» τονίζει. Επιπλέον, εξηγεί ότι τα δάνεια είναι ενυπόθηκα και όποια νέα αποτίμηση των ακινήτων θα δείξει ότι η αξία τους υπολείπεται της αρχικής.
Από την πλευρά της η κυρία Νούκα τονίζει ότι το Δημόσιο είναι ο εργοδότης που έκοψε το ύψος της μισθοδοσίας των δημοσίων υπαλλήλων και το Ταμείο Παρακαταθηκών, που ανήκει στο Δημόσιο, είναι δανειστής. «Θα έπρεπε, σύμφωνα με το “κούρεμα” του μισθού, ο δανειστής – Δημόσιο – εργοδότης να “κουρέψει” το δάνειο στον εργαζόμενο-δανειολήπτη» σημειώνει με έμφαση.
Πηγή: rizopoulospost.com
