Γράφει ο Νίκος Σκουλάς
«Και ποια είναι η πιο αψηλή εντολή;. . . ν’ απομείνεις μόνος και ν’ αρχίσεις να πλάθεις εσύ, με μοναχά τη δύναμή σου, έναν κόσμο που να μην ντροπιάζει την καρδιά σου…»
Νίκος Καζαντζάκης
Για την κρίση του χρέους και την επικρεμάμενη απειλή να βυθιστούμε στην άβυσσο της χρεοκοπίας σας έχω κουράσει τον τελευταίο καιρό μαζί με άλλους δημοσιολογούντες, δημοσιογραφούντες και οικονομολογούντες, κάποιους καλοπροαίρετους, άλλους υπηρέτες συμφερόντων, κάποιους άπειρους και άσχετους, άλλους έμπειρους και έγκυρους, με διαπιστώσεις, αναλύσεις και συνταγές για τη σωτηρία μας, τόσο πολλές και τόσο αντιφατικές που, λογικά, οι περισσότεροι από μας τελούμε σε κατάσταση πλήρους σύγχυσης και απελπισίας σε βαθμό κατάθλιψης.
Θα κάνω λοιπόν μια ακόμα προσπάθεια, χωρίς να διεκδικώ το αλάθητο, να καταθέσω τις απλές, πικρές, αλήθειες που δεν γνωρίζουμε ή βρίσκουμε βολικό να μην παραδεχόμαστε, όπως τις αντιλαμβάνομαι εγώ, χωρίς περιστροφές, χωρίς ωραιοποιήσεις, χωρίς αφηρημένες ορολογίες και περίπλοκα λεκτικά σχήματα, όπως δηλαδή έκαναν οι παππούδες και οι πατεράδες μας, σε περιόδους εθνικών κρίσεων και, οπλισμένοι μ’ αυτές, πάλευαν και νικούσαν.
Χρειάζεται βέβαια, μια σημαντική διευκρίνιση: Οι αγώνες των προγόνων μας γίνονταν υπό άλλες συνθήκες, εντελώς διαφορετικές από τις σημερινές. Ο πόλεμος γινόταν με όπλα και ο εχθρός ήταν ορατός και απροσχημάτιστος. Σήμερα, ο πόλεμος είναι οικονομικός και ο εχθρός καμουφλαρισμένος και πολύ πιο ύπουλος. Βρίσκεται δε τόσο εκτός των συνόρων όσο και, κυρίως, εντός των τειχών. Είμαστε δε εμείς οι ίδιοι. Αυτό βέβαια χρειάζεται κάποια εξήγηση. Λίγη υπομονή και θα το κάνω.
Αλήθεια 1η: Δεν θα μας σώσουν οι Γερμανοί. Δεν είναι αυτό η προτεραιότητά τους. Έμμονη στόχευσή τους είναι, πρωτίστως, η ηγεμονία τους στην Ευρώπη (κάτι που δεν κατάφεραν να κάνουν σε δυο παγκοσμίους πολέμους που αιματοκύλισαν τον κόσμο) και το ιδιοτελές οικονομικό συμφέρον τους, όπως το αντιλαμβάνονται οι ίδιοι, λάθος κατά τη γνώμη μου. Απαιτούν να πάρουν τα χρήματα που μας δάνεισαν εμπρόθεσμα και με τόκο, μας έχουν επιβάλει μια στυγνή λιτότητα που μας οδηγεί σε βαθύτερη ύφεση χωρίς κανένα περιθώριο για ανάπτυξη και μείωση της ανεργίας και, από πάνω, μας χαρακτηρίζουν αναξιόπιστες, τεμπέληδες και μπαταχτσήδες. Για τον κίνδυνο που διατρέχουν οι ίδιοι σε περίπτωση άτακτης κατάρρευσής μας, φαίνεται να το έχουν πάρει απόφαση και μάλλον έχουν Plan B. (Επίσης, το πόσα τους χρωστούμε και πόσα μας χρωστούν είναι ένα άλλο θέμα που δεν χειριστήκαμε εμείς σωστά και θέλει άλλη συζήτηση).
Αλήθεια 2η: Δεν θα μας σώσουν οι άλλοι Ευρωπαίοι. Το 90% του συνολικού μας δημόσιου χρέους (των €315,5 δισεκ.) έχει φύγει από ιδιώτες πιστωτές και βρίσκεται στα χέρια χωρών της Ευρωζώνης δηλαδή των φορολογούμενων πολιτών τους. Οι φτωχότεροι ημών Σλοβάκοι, Λιθουανοί και άλλοι στους οποίους οφείλουμε χρήματα που σπαταλήσαμε, δεν καταλαβαίνουν γιατί πρέπει να μας δανείσουν και άλλα. Οι υπερχρεωμένες χώρες του Νότου (Ισπανία και Πορτογαλία) καθώς και η Ιρλανδία (τις οποίες θεωρούσαμε φυσικούς μας συμμάχους, που κατάφεραν να βγουν από τα μνημόνια και προεξοφλούν τις υποχρεώσεις τους και στις οποίες επίσης οφείλουμε μεγάλα ποσά, αρνούνται με πείσμα να μας διευκολύνουν περισσότερο και διαμαρτύρονται για ενδεχόμενη προνομιακή μεταχείρισή μας που δεν είχαν εκείνες.
Αλήθεια 3η: Η φημολογία για πιθανή βοήθεια από άλλες πηγές είναι ευχολόγιο απελπισίας. Οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα, έχουν τα δικά τους προβλήματα και οι προσεγγίσεις τους σε ‘μας εντάσσονται περισσότερο στις γεωπολιτικές τους στρατηγικές. Ας μην περιμένουμε χρήματα που, και αν ακόμα δίδονταν κάποια ποσά, θα ήταν σε νόμισμα άλλο από το Ευρώ. Η ιστορία μας διδάσκει ότι, οσάκις περιμέναμε τη σωτηρία μας από το Μόσκοβο, τη Λόντρα ή τους άλλους «συμμάχους», προδομένοι οδηγηθήκαμε σε καταστροφές. Τις τελευταίες δεκαετίες και μέχρι πολύ πρόσφατα, όποιος Έλληνας πολιτικός ηγέτης προσπάθησε να στραφεί προς άλλες συνεργασίες, «κάηκε».
Αλήθεια 4η: Είμαστε απελπιστικά απομονωμένοι και αβοήθητοι. Τελούμε υπό δεινή χρηματοπιστωτική ασφυξία. Η πλήρης έλλειψη ρευστότητας στην αγορά, μας οδηγεί, με ραγδαίους ρυθμούς, σε όλο και βαθύτερη ύφεση, αποπληθωρισμό και ανεργία. Οι δανειστές «εταίροι» μας, αξιοποιώντας και τα δικά μας λάθη και ανεύθυνες συμπεριφορές και, έχοντας χάσει την υπομονή τους μαζί μας, υπό τις οδηγίες της Γερμανίας, διατηρούν μια τιμωρητική έως και χλευαστική στάση απέναντί μας, όχι από σαδισμό αλλά γιατί έτσι ερμηνεύουν το συμφέρον τους. Εν πρώτοις, γιατί δεν συγχωρούν την «απείθειά» μας. Τολμήσαμε να ορθώσουμε ανάστημα κατά «αυθάδη» τρόπο και μάλιστα χωρίς αντίκρισμα σε διαπραγματευτική δύναμη, με άδεια ταμεία τα οποία εκείνοι φρόντισαν να αδειάσουν. Κυρίως όμως γιατί εκτιμούν ότι, τυχόν υποχωρητικότητα απέναντί μας θα ενθαρρύνει τις άλλες υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης σε χιονοστιβάδα ανάλογων διεκδικήσεων. Οποιαδήποτε, μικρή έστω, έκφραση αλληλεγγύης απέναντί μας, θα έχει κίνητρο μονάχα το δικό τους συμφέρον. Ας μη ξεγελιόμαστε λοιπόν. Τέρμα οι ψευδαισθήσεις. «Αλλοίμονο σ’ όποιον δεν έχει νύχια να ξυστεί» όπως λέει η λαϊκή παροιμία.
Αλήθεια 5η: Η μόνη ελπίδα για σωτηρία είναι στα δικά μας χέρια. Χωρίς διάθεση λυρισμού, θυμάμαι τα λόγια του μεγάλου Κρητικού, Νίκου Καζαντζάκη: «Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ’ όλους τους σωτήρες». Για πρώτη ίσως φορά μετά την εποποιία του 1940-41, ο λαός μας έχει συλλάβει αυτό το μήνυμα και θέλει να προσπαθήσει ενωμένος. Αυτό προκύπτει και από το μεγάλο ποσοστό επιδοκιμασίας στην πρώτη περίοδο της κυβερνητικής προσπάθειας και κατά τη διαπραγμάτευση. Ο λαός, ανεξάρτητα από κομματική τοποθέτηση, είναι έτοιμος να βάλει πλάτη και να υποστεί νέες θυσίες, αρκεί να έχει την ελπίδα ότι δεν θα πάνε στον βρόντο.
Η νέα Κυβέρνηση δείχνει καλές και ειλικρινείς προθέσεις. Στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της, εξέχουσα θέση κατέχει η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και η ανακούφιση των εξουθενωμένων πια λαϊκών στρωμάτων που έχουν ξεπεράσει το όριο της έσχατης φτώχειας. Χωρίς λεφτά στα ταμεία και χωρίς πρόσβαση στις αγορές και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι επιλογές μας είναι περιορισμένες.
Απαιτείται λοιπόν μια ΜΕΓΑΛΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ, ΜΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΣΤΡΑΤΕΥΣΗ με μοναδικό στόχο την επιβίωσή μας ως έθνος και ως κοινωνία, την ανάκτηση της εθνικής μας αξιοπρέπειας, τη δημιουργία κλίματος και συνθηκών για ανάπτυξη της οικονομίας, για παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα, για εξαγωγές, για νοικοκυρεμένη διοίκηση και δίκαια κατανομή των φορολογικών βαρών και του παραγόμενου εθνικού πλούτου, για να μην εξαρτόμαστε από δανεικά που δεν μπορούμε να εξοφλήσουμε.
Για να συμβούν αυτά, απαραίτητες προϋποθέσεις είναι,
1) Οι πολιτικοί…
Να πάψουν να ενεργούν με βάση το προσωπικό και κομματικό τους συμφέρον, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στην οικονομία και στον λαό.
Να δίνουν το καλό παράδειγμα ηθικού πολιτικού βίου, αποφεύγοντας κάθε εμπλοκή σε πελατειακές σχέσεις με οικονομικά και μιντιακά συγκροτήματα αλλά και με κομματαρχικούς παράγοντες και συνδικαλιστές που διεκδικούν «συνδιοίκηση» προς ίδιον όφελος.
Να είναι και να φαίνονται καλοί και υπεύθυνοι πολίτες, κρατώντας τα χρήματά τους στις ελληνικές τράπεζες και όχι σε ξένες, ιδιαίτερα δε, όχι κρυμμένα σε υπεράκτιες εταιρίες αποφεύγοντας τη φορολογία.
Να σέβονται και να πληρούν απολύτως τους κανόνες όχι μόνον του «έσχες» αλλά προ παντός του «πόθεν».
2) Η Κυβέρνηση…
Να επιβάλλει την εφαρμογή των παραπάνω και των άλλων κανόνων ηθικής και διαφάνειας του πολιτικού βίου, χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν, ακόμα και στα «πρωτοκλασάτα» στελέχη της, όπως δηλαδή κάνουν στις αναπτυγμένες και ευνομούμενες χώρες.
Να συντονίσει το κυβερνητικό έργο κατά τρόπο που θα εξασφαλίζει ενιαία αντιμετώπιση των δύσκολων, ομολογουμένως, προβλημάτων, προλαμβάνοντας ξεκάρφωτες, ασύνδετες και συχνότατα ανέφικτες εξαγγελίες των άπειρων αν και καλοπροαίρετων, έστω, Υπουργών της. «Όπου λαλούν πολλοί κοκόροι, αργεί να ξημερώσει».
Να επιδιώξει, κατά προτεραιότητα, συνεννόηση, συναίνεση και συνδέσμευση με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις, με κύριο κριτήριο την ανάγκη εθνικής επιβίωσης, με αμοιβαίες υποχωρήσεις, δημιουργώντας ένα ενιαίο μέτωπο έναντι των εταίρων και των άλλων δανειστών.
Να βρει επειγόντως modus vivendi με την αριστερά συνιστώσα, με βάση εθνικά κριτήρια, αναγνωρίζοντας όμως ότι διαφορές είναι ιδεολογικού χαρακτήρα, πράγμα δύσκολο, προλαμβάνοντας έτσι την καταστροφική διχόνοια και σύγκρουση.
Να βρει άμεση λύση σε δυο ωρολογιακές βόμβες που έχει στον κόρφο της:
α) Να συμμαζέψει τον αυτάρεσκο, αμετροεπή και αλλοπρόσαλλο Υπουργό Οικονομικών που προκαλεί τους πάντες με την θεατρινίστικη συμπεριφορά του και, αν χρειαστεί να τον αντικαταστήσει με κάποιον σοβαρό και υπεύθυνο όπως, π.χ., τον Δραγασάκη, τον Σταθάκη ή κάποιον άλλο.
β) Να συμμαζέψει – πράγμα δύσκολο – τον κυβερνητικό του εταίρο, τον ακραίο εθνικιστή Πάνο Καμμένο που ακροβατεί προκαλώντας αναίτιες εντάσεις στο Αιγαίο και παίζοντας ουσιαστικά, χωρίς να το καταλαβαίνει, το επεκτατικό παιχνίδι της Τουρκίας. Η εξωτερική πολιτική και η άμυνα της χώρας ασκείται με συνετή, εθνικά αξιοπρεπή στάση, αλλά όχι με προκλητικούς τσαμπουκάδες εκεί που δεν χρειάζονται.
Εμείς οι πολίτες…
Να είμαστε πιο ενήμεροι, πιο υπεύθυνοι, πιο ενεργοί, να ελέγχουμε τους ασκούντες την εξουσία, να προτείνουμε λύσεις και να δρούμε θετικά για την υλοποίησή τους. Δεν έχουμε πια την πολυτέλεια να καθόμαστε στον καναπέ και να κατηγορούμε τους άλλους που συχνά, όντως φταίνε, βγάζοντας την ουρά μας απ’ έξω.
Να κόβουμε και να ζητάμε αποδείξεις καταγγέλλοντας τη διαφθορά, την κλοπή του ΦΠΑ και του Φόρου Εισοδήματος που τελικά βγαίνει από την τσέπη μας. Ας σκεφτούμε: Αν το κράτος εισέπραττε όλον τον ΦΠΑ που τώρα υπεξαιρούν οι επιτήδειοι, θα είχαμε μεγάλα πλεονάσματα και δεν θα υποφέραμε την ταπείνωση να εκλιπαρούμε τους αδίστακτους δανειστές μας.
Τελικά, ας κοιταχτούμε όλοι στον καθρέφτη και ας κρίνουμε έντιμα τη συμπεριφορά μας ως δημόσιοι λειτουργοί, ως πολιτικοί, ως συνδικαλιστές, ως συνεταιριστές και ως πολίτες. Αν μας αρέσει, ας συνεχίσουμε. Αν όχι, ας την αλλάξουμε για να επιβιώσουμε με αξιοπρέπεια. Και… «ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω»
