Γράφει ο Νίκος Βούστρος
Δνων Σύμβουλος Αλφαστάρ
Ειδικός επικοινωνίας & τεχνολογίας
Ο άτυπος και μη θεσμικός όρος “grexit” είναι ένα εφεύρημα το οποίο πρωτοακούστηκε στο δημόσιο διάλογο περίπου στα μέσα του 2012, λίγο πριν τις τότε διπλές βουλευτικές εκλογές και την αναμενόμενη αβεβαιότητα πολιτική και οικονομική που δημιουργήθηκε τότε, ως επακόλουθο φυσικά των πολιτικών εξελίξεων.
Ετυμολογικά, πρόκειται για ένα νεολογισμό, ο οποίος προέρχεται από την καταχρηστική συγχώνευση και σύντμηση των λέξεων “gr” (=ελλάδα) + “exit” (=έξοδος), ο οποίος εισήχθη για πρώτη φορά, αυθαιρέτως εν πολλοίς, από τους οικονομικούς αναλυτές της Citigroup (της γνωστής μας Citibank), κ.κ. Willem Buiter and Ebrahim Rahbar το 2012, προκειμένου να αποδώσουν μονολεκτικά την τυχόν αποχώρηση της χώρας μας από την Ευρωζώνη, δηλαδή την εγκατάλειψη του Ευρώ ως νόμιμο ελληνικό νόμισμα και την τυχόν αντικατάσταση του από άλλο νόμισμα.
Επειδή από τότε πέρασαν χρόνια και ο όρος χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τους αναλυτές, τα μέσα ενημέρωσης, αλλά περισσότερο από τους πολιτικούς, έλληνες και ξένους, σύμφωνα με το τι ήθελε ο καθένας πολιτικά κάθε φορά να υποστηρίξει, είναι ώρα να μπει το ζήτημα στην πραγματική του διάσταση:
Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε απολύτως ότι πρόκειται απλώς για μια λέξη που φαντάστηκαν οικονομολόγοι αναλυτές. Δεν είναι διαδικασία, δεν είναι θεσμός, δεν είναι ποινή, δεν είναι μέτρο που μπορεί να πάρει κάποιος σε βάρος της χώρας μας.
Εν ολίγοις, είναι κάτι που ουσιαστικά δεν υπάρχει.
Τι πραγματικά υπάρχει; Ο φόβος μήπως το σενάριο αυτό συμβεί στην πραγματικότητα.
Συνεπώς, αυτό οδηγεί το συλλογισμό μας στο επόμενο λογικό βήμα, το οποίο είναι να αναρωτηθούμε κατά πόσο θα μπορούσε να υπάρξει ένα “grexit”, μια έξοδος της χώρας μας από την Ευρωζώνη και κάτω από ποιες προϋποθέσεις.
Απαντώ: Όχι, σε καμία περίπτωση, για τυπικούς και ουσιαστικούς λόγους:
Τυπικοί λόγοι:
- Μεταξύ άλλων, στις ιδρυτικές συνθήκες (συμφωνίες) δεν προβλέπεται καμία διαδικασία αποχώρησης κράτους – μέλους από την Ευρωζώνη. Η ίδια η εισδοχή θεωρείται από τις συνθήκες που συνυπογράφουν και συναποδέχθηκαν τα κράτη – μέλη, οριστικώς αμετάκλητη.
- Δεν υπάρχει μηχανισμός επιβολής ποινών, θα ήταν αδιανόητο και ασύμβατο προς τις θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αρχές, αλλά, το κοινοτικό κεκτημένο, και άλλες θεμελιώδεις αρχές και πρόνοιες που ισχύουν στην επικράτεια της.
Ουσιαστικοί λόγοι:
- Στα πλαίσια της σημερινής παγκόσμιας λειτουργίας των οικονομιών και των επιχειρήσεων, αλλά και της ταχύτατης και απελευθερωμένης κίνησης των κεφαλαίων, η πιθανή αποχώρηση χώρας μέλους, θα πυροδοτούσε τέτοιες ανεξέλεγκτες αντιδράσεις σε κεφαλαιαγορές – χρηματαγορές, ομόλογα, επιτόκια, συναλλαγματικές ισοτιμίες, όπου η παγκόσμια οικονομία πιθανόν να ετίθετο σε σοβαρό κίνδυνο κατάρρευσης (οικονομικού κραχ).
- Με δεδομένη την παγκόσμια οικονομική αλληλοσύνδεση και αλληλεξάρτηση μεταξύ επιχειρήσεων, τραπεζών και κρατών, σε μηδενικό κυριολεκτικά χρόνο το φαινόμενο θα λάμβανε ανεξέλεγκτες διαστάσεις και με μορφή χιονοστιβάδας θα κλωνοποιούνταν στα οικονομικά των επιχειρήσεων και των κρατών, ίσως και μεγενθυνόμενο σε κάθε στάδιο, λόγο του πανικού που θα προκαλούσε.
- Η ψυχολογία των πολιτών και των αγορών θα έπεφτε στο ναδίρ – δεν θα αισθανόταν ποτέ πια οπικονομικά ασφαλείς, με ολέθριες επιπτώσεις στις μελλοντικές επενδύσεις.
- Το παγκόμσιο δημόσιο χρέος (το χρέος όλων των χωρών) θα δεχόταν σφοδρότατα πλήγματα, λόγω της αλματώδους ανόδου των επιτοκίων, με αποτέλεσμα την τερατώδη αυξηση του.
- Τα χρηματιστήρια και οι αγορές εμπορευμάτων, θα κατέρρεαν και αυτά, καθώς στην σημερινή οικονομική πραγματικότητα των αλληλοσυνδεδεμένων επενδύσεων κάθε προβληαμτική κατάσταση αλληλεπιδρά με χαοτικό κυριολεκτικά τρόπο με όλους τους άλλους οικονομικούς τομείς.
- Πολύ πιθανό θα ήταν να υπάρξει μια “τραπεζική επιδρομή” στην ευρωζώνη, λόγω της ανυσυχίας των πολιτών για τις εξελίξεις και την υγιή θέση των τραπεζών τους.
- Η αγορά χρυσού θα κατέρρε κάτω από το βάρος της υπερβάλλουσας ζήτησης που θα παρατηρούνταν από επενδυτές που θα έσπευδαν όπως όπως να προφυλαχθούν.
- Καθώς επίσης και άλλα πολλά παρόμοια φαινόμενα θα μπορούσαν να συμβούν…
Τα παραπάνω, είναι ασφαλώς εκτιμήσεις, οι οποίες δεν είναι εύκολο να αποδειχθούν ποσοτικά.
Όμως, ας σκεφθούν οι φίλοι και εταίροι μας της ευρωζώνης από την πλευρά τους, οι οποίοι τόσο φορτικά πιέζουν και τόσο πολύ επιμένουν ότι είναι προστατευμένοι: Εκείνοι, πόσο σίγουροι είναι ότι ΔΕΝ θα συμβούν τα παραπάνω αν προκαλέσουν μια έξοδο της χώρας μας;
Κατά την προσωπική μου εκτίμηση και για όλους τους παραπάνω λόγους, απλά αποκλείεται να συμβεί!
