Η ιστορία του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης, είναι μια ιστορία διωγμών, ξεριζωμού, προσφυγιάς, αλλά και μια ιστορία δύναμης, αντοχής κι αγάπης για τη ζωή.
Αυτή είναι η ιστορία της Ανατολής αλλά και της Μπάφρας και της Νεοκαισαρείας. Μια ιστορία προσφυγιάς αλλά και δύναμης.
Μέρα μνήμης η σημερινή και ταυτίζεται με δύο γεγονότα.
Σαν σήμερα το 1932 οι ξεριζωμένοι της Ανατολής κατάφεραν μετά από μεγάλο αγώνα να θεμελιώσουν το σχολείο που μας φιλοξενεί κι έδωσαν το όνομα «Ανατολή» στο χωριό που έγινε η νέα τους πατρίδα.
Σαν σήμερα το 1922 οι Τούρκοι πυρπόλησαν τη Σμύρνη. Το Ελληνικό Κοινοβούλιο με ομόφωνη απόφαση του το 1998 καθιέρωσε την 14η Σεπτεμβρίου ως Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας που διήρκησε από την Άνοιξη του 1914 έως το 1923.
Είχε προηγηθεί άλλη απόφαση του Ελληνικού Κοινοβουλίου, το 1994, που καθιέρωνε ως Ημέρα Μνήμης για τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου την 19η Μαΐου, ημέρα που σηματοδοτεί την έναρξη της δεύτερης, και πιο βάρβαρης, φάσης του προγράμματος για την εξολόθρευση του Ελληνισμού του Πόντου από το Κεμαλικό καθεστώς, που διήρκησε από το 1919 μέχρι το 1922.
Χρειάστηκε να περάσουν 70 – 80 χρόνια για να μιλήσουμε στο Ελληνικό Κοινοβούλιο για τη Γενοκτονία των ελληνικών πληθυσμών της Ανατολής. Για το προμελετημένο έγκλημα το οποίο η κυβέρνηση των Νεοτούρκων έφερε σε πέρας με σφαγές, εξαναγκαστικό ξεριζωμό, πορείες στη έρημο, βασανιστήρια, και στρατόπεδα θανάτου.
Βλέπετε παρά τα όσα μας αρέσει να λέμε, η ιστορική μνήμη ημών των σύγχρονων Ελλήνων είναι ελλειμματική και το Ποντιακό είναι μια αποσιωπημένη υπόθεση.
Αλλά αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση και δεν γίνεται τώρα.
Θέλω μόνο να μου επιτρέψετε να πω με αυτή την ευκαιρία κυρίως απευθυνόμενος στα νέα παιδιά της Ανατολής:
Διατηρήστε ως κόρην οφθαλμού τις μνήμες από τις αφηγήσεις των παλιότερων, τα ήθη και τα έθιμα, τη μουσική, το χορό και τα τραγούδια τα Ποντιακά και Μικρασιάτικα. Είναι η ταυτότητα σας, και η αφετηρία σας.
Να ξέρετε όμως πως δεν έχουμε να κάνουμε με μια φολκλορική ιστορία. Ο ποντιακός πολιτισμός δεν είναι μόνο αυτά.
Ο Πόντος, μας έχει κληροδοτήσει άμεσες μορφές οργάνωσης, δημοκρατίας, κοινωνικής αλληλεγγύης. Μας έχει κληροδοτήσει αξίες, τις οποίες οφείλουμε να διατηρήσουμε και να προβάλουμε ως πρότυπα πολιτισμικά και κοινωνικά, όχι μόνο στη σημερινή Ελλάδα αλλά σε όλη την Ευρώπη.
Κλείνοντας, θέλω να δανειστώ τα λόγια του Παπα Γιώργη Εμμανουηλίδη – του πνευματικού ηγέτη εκείνων των πρώτων κατοίκων της Ανατολής – από το λόγο του την ημέρα που θεμελιώνονταν αυτό το σχολείο στις 14 Σεπτέμβρη του ’32. Με συγκίνησαν βαθιά όταν διάβαζα το «Αρχείο του Ποντιακού και Μικρασιατικού Πολιτισμού» και νομίζω ότι τα λένε όλα :
«Είμαστε από πολλά μέρη του Πόντου, επιζήσαμε ύστερα από τον μεγάλο ξεριζωμό. Φεύγοντας αφήσαμε πίσω τους νεκρούς αδερφούς μας, χωρίς τροφή, χωρίς κερί, χωρίς διάβασμα και αιχμάλωτους τους τάφους των προγόνων μας, τις εκκλησίες μας, τα ιερά και τα όσια της φυλής μας»….
… »Όλοι εμείς οι νέοι Ανατολίτες έχουμε ένα μεγάλο παρελθόν και είμαστε βέβαιοι για το μέλλον. Οι γενιές μας δε θα μας λησμονήσουν, θα διατηρήσουν την προσφυγική συνείδηση».
Σας ευχαριστώ.
