Γράφει ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος
Το Ευρώ λειτουργεί σαν την ατομική βόμβα στις ευρωπαϊκές πολιτικές. Το θέλεις για να απειλείς με καταστροφή τις υπόλοιπες «πυρηνικές δυνάμεις» της ευρωζώνης, σε περίπτωση που δεχόσουν επίθεση από αυτές.
Την ίδια στιγμή το χρησιμοποιείς για να προωθείς νεοφιλελεύθερες, αντιλαϊκές, αντικοινωνικές και σαφώς αντεργατικές πολιτικές στο εσωτερικό σου. Είναι ένα όπλο για εσωτερική και εξωτερική «κατανάλωση», που υποβαθμίζει παραμορφωτικά τα συμβατικά όπλα της οικονομίας σου. Όλα αυτά υποτάσσονται στις αναγκαιότητες που προκαλεί το «πάση θυσία στο Ευρώ». Και ασφαλώς δεν φταίει το Ευρώ ως κοινό νόμισμα, αλλά η πολιτικοοικονομική τεχνολογία που συνδέεται σήμερα με αυτό.
Αν είναι έτσι και την «πυρηνική απειλή» σήμερα την λένε Ευρώ, τότε λογικό θα φαινόταν οι έλληνες κυβερνήτες να αγωνίζονταν για την παραμονή σε αυτό, όχι ασφαλώς «πάση θυσία»! Λογικό αν δεν είχες πτωχεύσει, ασφαλώς! Λογικό, αν δεν βίωνες το πυρηνικό ατύχημα, με την έκρηξη του Ευρώ μέσα στην χώρα σου, μέσα στα χέρια της οικονομίας σου, μέσα στις τράπεζές σου, μέσα στα κουρεμένα Ταμεία σου! Λογικό, αν η αποτρεπτική δύναμη του Ευρώ για υποτίμηση του νομίσματος συναλλαγών, δεν κατέληγε σε εσωτερική υποτίμηση, ακριβώς ανάλογη μιας εξωτερικής υποτίμησης, με δυσανάλογα αρνητικά αποτελέσματα μεσο-μακροπρόθεσμα στην εθνική οικονομία, στο κοινωνικό μοντέλο, στην παραγωγή και στην απασχόληση!
Λογικό θα ήταν οι συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις να υπηρετήσουν μια μορφή σεκιουριτισμού (securitization) με όπλο την πυρηνική απειλή-Ευρώ, τόσο για τον πειθαναγκασμό των δύο τρίτων της φτωχοποιούμενης κοινωνίας στο εσωτερικό, όσο και για την διαπραγμάτευση των συμφερόντων της ελληνικής διαπλεκόμενης ελίτ στο εξωτερικό, αρκεί να μην είχες παραδώσει μετά το «πυρηνικό ατύχημα» – που εσύ ο ίδιος εγκληματικώς προκάλεσες – το όπλο σου στην τρόικα (ελεεινές αναδιαρθρώσεις του δημόσιου χρέους, μετατροπή του από ιδιωτικό σε δημόσιο και σε επίσημο μέσω της δανεικής σύμβασης, η οποία με την αναθεώρησή της επισφράγισε την απώλεια του πυρηνικού σου όπλου)! Τώρα είναι σαν να ανήκεις εικονικά στο κλαμπ των πυρηνικών δυνάμεων, δίχως να μπορείς να απειλείς την σταθερότητα του διεθνούς (οικονομικού) συστήματος, για να κερδίσεις συμφέροντες όρους προσαρμογής, μέσω της διαπραγμάτευσής σου με την ευρωπαϊκή υπερδύναμη που ελέγχει το όπλο-Ευρώ, έτσι ώστε να έχεις εκλογικά οφέλη!
Ξέρεις κυβερνήτη γιατί θα κάτσεις στο εδώλιο της ιστορίας και θα βγεις μαύρος από την κάλπη; Επειδή έπαιξες άσχημα με το πυρηνικό όπλο-Ευρώ και με αλλόκοτες συμπεριφορές του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ οδηγηθήκαμε πρώτα στο ατύχημα με την εσωτερική έκρηξη – που επέφερε, φυσιολογικά, λουκέτα στην αγορά και έκρηξη της ανεργίας – και στη συνέχεια σε απώλεια του χειρισμού του όπλου, το οποίο παραδόθηκε για ασφάλεια στην τρόικα! Μετά από αυτά κατέστησες το Ευρώ από δικό σου όπλο αποτρεπτικής ισχύος, σε πυροβόλο όπλο που βρίσκεται σε επαφή με τον κρόταφο της κοινωνίας! Από πυρηνικό όπλο σε συμβατικό όπλο που σκότωσε ήδη μπόλικους έλληνες και δημοκρατικούς θεσμούς, απειλώντας να σκοτώσει στη συνέχεια και πολλούς άλλους μέσω των προαπαιτούμενων για την επόμενη δόση.
Τι θα συμβεί να δεν πάρεις την «δόση»; Αφήστε την κακόγουστη πλάκα, την δόση που αναχρηματοδοτεί το χρέος θα την πάρεις και αυτό παρότι δεν διαθέτεις πια πυρηνικό όπλο. Αν «σκάει» ξανά το Ευρώ θα φταίνε άλλοι που διαχειρίζονται συνολικά το ελληνικό οπλοστάσιο … και αυτοί προσέχουν! Ως προς εσένα, ωστόσο, το πυρηνικό σου όπλο είναι πλέον ένα πιστολάκι, που φοβίζει ελάχιστους στο εξωτερικό, αλλά ακόμη αρκετούς στο εσωτερικό. Θα το χρησιμοποιήσεις λοιπόν για να φοβίσεις, αυτούς που θα μπορούσαν να φοβηθούν περισσότερο: τους δικού σου πελάτες κυβερνήτη. Έτσι, θα πας σε εκλογές, με το πιστόλι πλέον Ευρώ στον κρόταφο των δημοσίων υπαλλήλων και όσων ακόμη αμείβονται αξιοπρεπώς στον ιδιωτικό τομέα. Θα απειλήσεις τον έλληνα καταθέτη, προβάλλοντας τον κίνδυνο ΣΥΡΙΖΑ. Έναν κίνδυνο που εσύ κατασκεύασες για να διασκεδάσεις την ανικανότητά σου να εκμεταλλευτείς το πυρηνικό σου όπλο-Ευρώ, το οποίο μέσα σε μια πενταετία εξευτέλισες, εκμηδένισες και τελικά παρέδωσες στην τρόικα γα να απαλλαγείς από την ευθύνη του… «υπεύθυνε» άρχοντα!
Είσαι εσύ κετροδεξιά-κεντροαριστερά ηγεσία που αχρήστευσες την αφήγηση ασφαλείας του ελληνικού Ευρώ: την ελληνική, πυρηνική απειλή Ευρώ! Τώρα είσαι όμηρος των επιλογών σου. Αν τραβήξεις την σκανδάλη στο πιστολάκι-Ευρώ, θα είσαι εσύ που θα αυτοκτονήσεις. Αυτοκτονήσεις, δεν αυτοκτονήσεις, θα είναι οι νεώτερες και οι αμέσως επόμενες γενιές που θα υποστούν τις συνέπειες από την ραδιενέργεια μετά την συντεταγμένη έκρηξη του πυρηνικού-Ευρώ στο εσωτερικό. Και αυτό δεν το λένε, νομίζω, ατύχημα, αλλά εγκληματική τραγωδία. Η επόμενη κυβέρνηση θα κληθεί να διαχειριστεί τις κοινωνικές συνέπειες της ραδιενέργειας… και της ραδιουργίας σας ασφαλώς!
Σημείωση: [Αγαπητέ αναγνώστη, όπως ίσως παρατήρησες, από σήμερα αλλάζει ριζικά η διαδικτυακή μας επικοινωνία, η οποία παύει να στηρίζεται στο τρίπτυχο έρευνα (αφηγηματική και μη-αφηγηματική)-ερμηνεία-πολιτική πρόταση (θέση). Αφήνω πίσω μου μια ολόκληρη σχολή διανόησης για παραγωγή πραγματιστικής και παράλληλα κονστρουκτιβιστικής γνώσης. Σταματώ να χρησιμοποιώ στην επικοινωνία μας το μοντέλο που σε γενικές γραμμές χαρακτήρισε την αφήγηση μου την τελευταία εξαετία. Κάνω αυτή την αλλαγή, για να ενδυναμώσω τον συμβολικό χαρακτήρα της προσέγγισής μου, εις βάρος της αναλυτικής δομής. Κερδίζω εντύπωση εις βάρος της ερμηνευτικής ουσίας, κινούμενος πλέον ενσυνειδήτως μεταξύ διανόησης και λαϊκισμού. Φαντάζομαι να καταφέρω να αποφύγω τον λαϊκισμό, πράγμα που διασφάλιζε μέχρι σήμερα η εμπλοκή της ερμηνευτικής στην πολιτική μου ανάλυση, η οποία είχε ασφαλώς ένα σαφώς κοινωνικοπολιτισμικό και όχι αφηρημένα οικονομικό πλαίσιο ως αναφερόμενη δομή.
Ήρθε η ώρα να «εξομολογηθώ» πως το μοντέλο που χρησιμοποίησα μέχρι σήμερα απέκτησε οντολογικά χαρακτηριστικά στη συνείδησή μου μέσω της εξάσκησής μου στον γερμανικό Αλληλεπιδραστικό ή Αλληλοδραστικό Κονστρουκτιβισμό, στο τέλος της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές του 1980. Είναι ένα γνωστικό-ερμηνευτικό / παιδαγωγικό μοντέλο που αναπτύχτηκε μεταξύ Ρώμης-Βιέννης-Παρισιού και Βόνης την δεκαετία του ’70, επηρεασμένο σε μεγάλο βαθμό από το «κίνημα του ’68» – για να το πω απλοϊκά – και το οποίο ρίζωσε τελικά στο γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό οδηγεί αντικειμενικά στο πάντρεμα της κοινωνικής αλληλεγγύης με την ατομική ελευθερία. Η αλληλεγγύη προϋποθέτει κοινούς στόχους μεταξύ των επιμέρους παραγόντων της δράσης, οι οποίοι – για να είναι «κοινοί» – παραπέμπουν μακροχρονίως στην ισότητα των μερών. Και αυτό είναι μια θεμελιώδης σοσιαλιστική αρχή.
Μόνον που αυτήν την αρχή ο κονστρουκτιβισμός δεν την προσεγγίζει στο πλαίσιο ενός σκοπού που αγιάζει τα μέσα επίτευξής του, αλλά αντιδογματικά και υποκειμενικά με κριτήριο την μείωση της εντροπίας. Έτσι η ελευθερία δεν περιορίζεται από την ισότητα, αλλά θα μπορούσε να διευρύνεται διαρκώς παράλληλα με την ισότητα στο πλαίσιο της αλληλεγγύης, ως θεμελιώδους θεσμού της δημοκρατίας. Προσοχή, η αλληλεγγύη στην οποία αναφέρομαι δεν είναι (θεολογικού τύπου) φιλανθρωπία και τα ρέστα, ούτε έκφραση κάποιου ανθρωπισμού με ιδεαλιστικά χαρακτηριστικά, αλλά μάλλον η επιτομή της βιο-οικονομίας: μέσω αυτής η ροή του κεφαλαίου δεν αποσκοπεί στην δημιουργία αξίας δια της πρόκλησης τεχνητής ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών (εντροπία), αλλά στην δημιουργία αξίας δια της αναπαραγωγής της βιόσφαιρας και της προστασίας του βιοτικού επιπέδου και του αστικού και φυσικού περιβάλλοντος του ανθρώπου.
Εδώ θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Εάν την αλληλεγγύη την δεις μέσα από τα κλασικά οικονομικά της πολιτικής οικονομίας δεν πας παραπέρα από την σημερινή σοσιαλδημοκρατία. Είναι ένα σύστημα που διορθώνει την υπερσυσσώρευση (πόλωση) πολιτικής ισχύος και οικονομικής ισχύος, για να αποφευχθεί η κοινωνική σύγκρουση. Εγώ δεν εννοώ αυτό. Υποστηρίζω έναν ευρωπαϊσμό με πυρήνα την σοσιαλιστική αλληλεγγύη, η οποία παραπέμπει στην ριζοσπαστική αντίληψη των δημοκρατικών θεσμών, ή αν θέλετε στις σοσιαλ-δημοκρατικές αρχές που όρισαν τον φιλελεύθερο σοσιαλισμό από το 1870 περίπου έως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο και που δόμησαν τα Λαϊκά Μέτωπα, κυρίως στην Γαλλία και Ισπανία του μεσοπολέμου. Αν μελετήσετε του θεσμούς που αυτά εισήγαγαν, μέσα σε ελάχιστη μάλιστα περίοδο διακυβέρνησης, θα καταλάβετε πως δίχως αυτά θα αγνοούσαμε σήμερα ακόμη και την έννοια «κοινωνικό και ανθρώπινο δικαίωμα»! Αυτό, με σύγχρονους όρους, αποκαλώ εισαγωγή της βιο-πολιτικής στην οικονομία και αποτελεί μια οντολογική και ίσως επιστημολογική επανάσταση για την σύνταξη μιας δημοκρατικής κοινωνικής θεωρίας και πρακτικής, με πεδίο αναφοράς την μεταβιομηχανική και μετανεωτερική Ευρώπη, αναπόσπαστο κομμάτι της οποίας θεωρώ την Ελλάδα.
Το δυστύχημα είναι πως ο Αλληλοδραστικός Κονστρουκτιβισμός (μου) ως παιδαγωγικό μοντέλο και παραγωγός πολιτικής συνείδησης (βιο-οικονομικός πραγματισμός ή κονστρουκτιβιστικός πραγματισμός), που διαπερνά το σύγχρονο γερμανικό εκπαιδευτικό σύστημα, ελάχιστη μόνον σχέση εμφανίζεται να έχει με την σημερινή γερμανική πολιτική στην ΕΕ. Η Γερμανική κυβέρνηση κεντροδεξιών και κεντροαριστερών βιώνει μια φοβερή αντίθεση, υποτασσόμενη σε μια νεορεαλιστική, φοβική και καιροσκοπική αντίληψη, η οποία σεκιουριτοποιεί τις ευρωπαϊκές πολιτικές με όπλο το Ευρώ και στο πλαίσιο της ΟΝΕ, δίχως μάλιστα ολοκληρωμένους οικονομικούς θεσμούς για αυτόματη εξισορρόπηση της πόλωσης κεφαλαίου και των κοινωνικοοικονομικών συνεπειών που αυτή προκαλεί στις χώρες της λιγότερο ανταγωνιστικής περιφέρειας.
Αυτό είναι μάλλον αντίθετο στον Αλληλοδραστικό Κονστρουκτιβισμό που διδάσκονται οι ίδιοι οι γερμανοί και απολύτως αντίθετο σε οποιαδήποτε λογική σύγκλησης και ουσιαστικής αλληλεγγύης στο πλαίσιο της ΕΕ. Είναι μια ισχυρά εντροπική διαδικασία που υπονομεύει την επιχείρηση δημοκρατικής-πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης, ενώ την ίδια ώρα και διαλεκτικά θα μπορούσε να ειδωθεί σαν μια επιχείρηση που θα μπορούσε να καταστήσει την «Ομοσπονδιακή Ευρώπη» μονόδρομο! Μην απορείτε για το παράδοξο, αυτό θα μπορούσε να συμβεί στο βαθμό που επικρατήσουν αριστερές φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις σε αυτήν, εκφράζοντας δυναμικά και συντονισμένα μια στρατηγική εναλλακτικής ηγεμονίας, που θα αντιπαλεύει τον νεο-ηγεμονισμό (αντιπληθωρισμός, λιτότητα, πόλωση του κεφαλαίου, μονοπωλιακή συγκέντρωση), δια ενός ριζοσπαστικά σοσιαλδημοκρατικού πανευρωπαϊκού προγράμματος αριστερής μεταρρύθμισης. Αυτό και μόνον αυτό θα ήταν το προαπαιτούμενο για να περάσουμε από το διακυβερνητικό μοντέλο, που βασίζεται στην ρύθμιση της αγοράς και των δημοσιονομικών σύμφωνα με την συναίνεση που επιτυγχάνουν οι τραπεζίτες με την γερμανική κυβέρνηση, σε ένα αποκεντρωμένο ομοσπονδιακό μοντέλο που συμφέρει αναμφίβολα τον ελληνικό λαό].
