Τοποθέτηση του εισηγητή της παράταξης στη συνεδρίαση της 21/9/2012:
«« Το Περιφερειακό Συμβούλιο είναι το κορυφαίο όργανο προγραμματισμού στην Περιφέρεια. Η διοίκηση της Περιφέρειας έχει την ευθύνη να ανταποκριθεί στην πρόσκληση του Υπουργείου Ανάπτυξης και να υποβάλλει με την έγκριση του Συμβουλίου έγκαιρα τις προτάσεις της Περιφέρειας για το σχεδιασμό της Εθνικής Πολιτικής για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020.
Ήδη από τον Απρίλιο έχουν ζητηθεί οι προτάσεις αυτές και δυστυχώς μόλις τώρα ξεκίνησε η ενημέρωση του Περιφερειακού Συμβουλίου και των φορέων της Ηπείρου για τα δεδομένα της νέας περιόδου. Η διοίκηση της Περιφέρειας οφείλει να μην αφήσει άλλο χρόνο να χαθεί και να προχωρήσει στην επεξεργασία της πρότασης ώστε σε προσεχή συνεδρίαση του Συμβουλίου να συζητηθεί το θέμα και να ληφθούν αποφάσεις.
Ο σχεδιασμός της νέας περιόδου είναι πολύ κρίσιμης σημασίας για την Ήπειρο γιατί δεν υπάρχουν άλλες ευκαιρίες για την ανάπτυξή της. Για να γίνει όμως ο σχεδιασμός του νέου προγράμματος, θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει η αξιολόγηση του ΠΕΠ την τρέχουσα περίοδο του ΕΣΠΑ.
Η αξιολόγηση αυτή δεν μπορεί να μείνει μόνο σε επίπεδο απορρόφησης και φυσικού αντικειμένου που υλοποιήθηκε. Πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει και την αποτίμηση των επιπτώσεων. Τι όφελος δηλαδή προέκυψε στους πολίτες της Ηπείρου από την εφαρμογή του προγράμματος. Γιατί παραδείγματος χάρη το να απορροφήθηκαν χρήματα για χρηματοδότηση επαγγελματιών όπως τα φαρμακεία ή να έγιναν κάποια κτίρια χωρίς προφανή ανάγκη, μπορεί να πέτυχε απορρόφηση και ποσοτικούς στόχους αλλά δεν είχε κανένα αναπτυξιακό αποτέλεσμα.
Ο πιο χρήσιμος δείκτης που θα μπορούσε να αποτιμήσει το αποτέλεσμα του ΕΣΠΑ στην Ήπειρο είναι πόσο βελτίωσε τη συγκριτική της θέση σε σχέση με τις άλλες Περιφέρειες με βάση το ακαθάριστο εισόδημα (ΑΕΠ/κάτοικο).
Βλέποντας την εξέλιξη του δείκτη αυτού, που μπορεί να μην είναι ο μόνος δείκτης για την αποτίμηση των επιπτώσεων, αλλά είναι ο καλύτερος από όσους διαθέτουμε, το αποτέλεσμα είναι πολύ δυσάρεστο. Αν δει κάποιος τη θέση που κατείχε η Ήπειρος σε σχέση με τις άλλες ελληνικές περιφέρειες παρατηρεί ότι το 2006 είχε φτάσει στην 9η θέση από τις 13 Περιφέρειες όμως στη συνέχεια κατρακύλησε το 2009 (που υπάρχουν δημοσιευμένα στοιχεία) στην 13η θέση.
Αυτό πρέπει να μας ανησυχήσει και να μας προβληματίσει. Σε πρώτη ανάγνωση δείχνει ότι με το 3ο ΚΠΣ η Ήπειρος βελτίωσε τη θέση της, όμως με το ΕΣΠΑ κατέληξε πάλι στην τελευταία θέση. Μήπως επομένως πρέπει να δούμε τι δεν σχεδιάστηκε σωστά ώστε στη νέα περίοδο να διδαχτούμε από τα λάθη μας; Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι η προσπάθεια της διαχειριστικής αρχής της Ηπείρου δεν ήταν επιτυχημένη. Αντίθετα έχει πολύ καλή οργάνωση και τεχνογνωσία και σε αυτό οφείλονται οι πολύ καλές συγκριτικές επιδόσεις της στην απορρόφηση σε σχέση με τις άλλες Περιφέρειες. Και αυτό είναι ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που η περιφέρεια πρέπει να αξιοποιήσει εν όψει της νέας περιόδου.
Ας πάμε τώρα στα δεδομένα για τη νέα περίοδο 2014-2020. Από τις μέχρι σήμερα διαβουλεύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο που είναι σε πολύ σημαντικό βαθμό προχωρημένες τα πράγματα θα είναι για τη χώρα και πολύ περισσότερο για την Ήπειρο πολύ δύσκολα.
Η πρώτη διαπραγμάτευση των πόρων για τη χώρα δείχνει ότι:
– Οι πόροι που έχουν κατ’ αρχήν κατανεμηθεί δίνουν στη χώρα (με βάση το ΑΕΠ των ετών 2007 – 2009) ποσό κοντά στα 11,5 δις που είναι σχεδόν τα μισά χρήματα από το ΕΣΠΑ. Ελπίζουμε ότι η κυβέρνηση θα πάρει τις κατάλληλες πολιτικές πρωτοβουλίες για να αυξηθεί το ποσό αυτό, αφού τις τρεις τελευταίες χρονιές η ύφεση οδήγησε τη χώρα σε πολύ πιο μειονεκτική θέση από πλευράς ΑΕΠ/κάτοικο. Όμως οι οιωνοί δεν φαίνονται καλοί.
– Τη νέα περίοδο η πολιτική της συνοχής που ενισχύει τη θέση των φτωχών Περιφερειών δεν είναι στην ατζέντα και αυτό για τη δική μας Περιφέρεια είναι αρνητικό
– Τη νέα περίοδο μειώνονται συγκριτικά οι πόροι του ΕΤΠΑ που χρηματοδοτεί και τις δημόσιες υποδομές σε βάρος του ΕΚΤ που αφορά τους ανθρώπινους πόρους
– Οι πόροι που θα κατανεμηθούν για τη χώρα θα δίνονται σ’ αυτή υπό την προϋπόθεση ότι θα ανταποκρίνεται σε συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις, με βάση τις «αιρεσιμότητες» με κίνδυνο να μπλοκαριστούν ακόμη και τα χρήματα που θα έχουν συμφωνηθεί.
Με βάση όλα τα παραπάνω η παράταξή μας καταθέτει για συζήτηση τις πρώτες προτάσεις της για τον εθνικό σχεδιασμό:
1. Τη νέα περίοδο οι διαθέσιμοι πόροι να δοθούν στο μεγάλο τους ποσοστό στα Περιφερειακά Προγράμματα. Αν πιστεύουμε στην αποκέντρωση και στο θεσμό των Περιφερειών πρέπει να σχεδιαστούν 13 νέα ΠΕΠ και τη διαχείρισή τους να έχουν αποκλειστικά οι διαχειριστικές αρχές των περιφερειών χωρίς την παρεμβολή του Υπουργείου Ανάπτυξης.
2. Τα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων πρέπει να περιοριστούν σε αριθμό και οι πόροι τους να καλύψουν μόνο επιτελικά και εθνικής σημασίας έργα.
3. Οι αιρεσιμότητες για τα ΠΕΠ να σχετίζονται μόνο με τις μεταρρυθμίσεις που αφορούν τις Περιφέρειες και όχι τις εθνικές πολιτικές των Υπουργείων.
4. Να ισχύσουν και για την Ήπειρο κριτήρια περιοχών με ειδικά μειονεκτήματα (όπως η ορεινότητα και η δυσκολία πρόσβασης) και να μην περιληφθούν στις περιοχές αυτές μόνο οι νησιωτικές περιοχές.
5. Με δεδομένο ότι για τις φτωχές περιφέρειες της χώρας οι πόροι της νέας περιόδου δεν μπορούν να καλύψουν την ολοκλήρωση των απαραίτητων υποδομών, να χρησιμοποιηθεί το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) συμπληρωματικά και να σχεδιαστεί η συνολική εθνική πολιτική της χώρας και για το συγχρηματοδοτούμενο και για τα εθνικό σκέλος.Είναι φανερό ότι οι κίνδυνοι και οι προκλήσεις για την Ήπειρο την περίοδο 2014-2020 είναι πολύ κρίσιμες για να μπορέσει να ανακτήσει την αναπτυξιακή της πορεία και προοπτική.
Και η διοίκηση της Περιφέρειας οφείλει να αναλάβει το βάρος των ευθυνών της.«Οι καιροί ου μαινετοί»…
Για την παράταξη ΗΠΕΙΡΟΣ ΤΟΠΟΣ NA ΖΕΙΣ,
Κώστας Αρβανίτης Περιφερειακός Σύμβουλος Πρέβεζας »»
