Του Χρήστου Μαγγούτα,
Τορόντο – Καναδάς
Η πνευματική απόσταση είναι τεράστια. Αγεφύρωτη στο πέρασμα των αιώνων, ακατάληπτη στο πνεύμα όλων των εποχών. Εμείς έχουμε στις πλάτες μας τους αιώνες κι εκείνοι μόλις το χθεσινό σούρουπο. Δεν πίστευα ότι μπορούσε να υπάρχει τέτοια ιλιγγιώδης διαφορά κουλτούρας, σκέψης και πολιτισμού ανάμεσα στο γένος των Ελλήνων και σε κείνη των μόλις χθεσινών λαών, όπως οι Αγγλοσάξωνες και οι Ούννοι. Από τη μια πλευρά στέκονται τα κιονόκρανα του Ιωνικού ρυθμού και από την άλλη προβάλλονται ως αντίπερα όχθη τα κατορθώματα του κινηματογραφικού ήρωα Τζέημς Μπόντ. Από την δική μας φύτρα να βρίσκεται ο Αισχύλος και από την άλλη πλευρά να καμώνεται τον σπουδαίο ο άρτι κυκλοφορήσας Χάρρυ Πότερ με τα εμπνευσμένα κατορθώματά του για μικρά παιδιά. Μόνον για τα μικρά παιδιά των Ελλήνων, στην Αγγλία είναι ένα σοβαρό ανάγνωσμα και για μεγάλους.
Το θέμα αναφέρεται στην έναρξη των Ολυμπιακών αγώνων του Λονδίνου, που ο κάθε εχέφρων και σοβαρός γνώστης της ιστορίας θα προτιμάει να μην θυμάται. Η λήθη είναι προτιμότερη από την γελοιοποίηση. Καλλίτερα ξεχασμένος παρά γελοίος. Αυτόματα έρχεται στη μνήμη μας η τελετή έναρξης των αγώνων του 2004 στην Αθήνα και κεντρίζει τη μνήμη και την αναφορά της στην ιστορία του ανθρώπινου γένους, του πανανθρώπινου γένους των Ελλήνων.
Εκείνη την βραδιά κατάφεραν οι οργανωτές να παρουσιάσουν μέσα σε δύο ώρες την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους και να καταδείξουν με ιδιαίτερη έμφαση και γλυκύτητα την πορεία από το σπήλαιο στον Παρθενώνα, τους Δελφούς και την Ολυμπία. Από τα ζωγραφισμένα ψάρια στο εσωτερικό των βράχων, στη γραφή της Αντιγόνης και του Προμηθέα Δεσμώτη. Η παγκοσμιότητα έλαβε το μήνυμα της εξελικτικότητας του ανθρώπινου είδους ως και τον τόπο που συντελέσθηκε το μέγα θαύμα του λόγου, της Αρχιτεκτονικής, της Ιατρικής, της Πολεοδομίας, του Θεάτρου, της Λογοτεχνίας, της Φυσικής, των Μαθηματικών και όλων εκείνων των θαυμαστών πού βοήθησαν στην ανατροπή της έννοιας του ζώου και την μετατροπή του σε έλλογο εξελισσόμενο ον.
Αντίθετα, στο Λονδίνο μας έδειξαν την βιομηχανική τους εξέλιξη, την ενασχόληση τους με το metal (έτσι ακριβώς αντέγραψαν την λέξη οι Άγγλοι και την κακοποίησαν αφαιρώντας το τελευταίο γράμμα όμικρον). Είναι από τους καλλίτερους στην εξόρυξη από τα ορυχεία πού ονομάζουν Mines, αγνοώντας ότι τα mines προέρχονται από τον Βασιλιά της Κρήτης Μίνωα (Ο Μινώταυρος στις στοές των ορυχείων).
Πίστευα γι’ αυτό τον λαό πώς έχει βάθος και κουλτούρα ποιότητας, και αισθάνθηκα άσχημα πού διαψεύσθηκα. Μα να παρουσιάσουν τον Μίστερ Μπίν σαν εθνικό τους κατόρθωμα; Οι Έλληνες όταν εμπνεύσθηκαν τους Ολυμπιακούς αγώνες και όταν επινόησαν την ιερή Ολυμπιακή φλόγα της ειρήνης είχαν στις ψυχές τους τις πανανθρώπινες αξίες, μιλούσαν μέσα από τη φωτιά της δάδας για να κάνουν πιο εύγλωττη την φλογισμένη τους ματιά, προσπάθησαν και άγγιξαν τις υπαρξιακές χορδές των συνανθρώπων τους. Δεν είχαν υπ’ όψιν τους ούτε τους σπόνσορες, ούτε τα αναβολικά φάρμακα, ούτε τις διαφημίσεις της οδοντόκρεμας πάνω στις φανέλες των αθλητών.
Ήθελαν τον ανταγωνισμό του αγωνίζεσθαι μέσα από την έννοια του «ευ». Στην τελετή του Λονδίνου δυστυχώς οι σύμμαχοί μας Άγγλοι δεν κατανόησαν ούτε το «ευ αγωνίζεσθαι» ούτε την υποχρέωσή τους προς τους εμπνευστές και δημιουργούς Ελληνες.
Ο κ. Ζάκ Ρόγκ δεν είπε από τύχη ή απερισκεψία πώς οι Ολυμπιακοί αγώνες γύρισαν στο σπίτι τους, το είπε σχεδιασμένα και συνειδητά. Αλήθεια, μήπως οι Ολυμπιακοί αγώνες γεννήθηκαν στο βιομηχανικό Μάτζεστερ και αν ναι, γιατί δεν λέγονται Ματζεστερικοί αγώνες;
Οφείλει ο κ. Ζάκ Ρόγκ μία εξήγηση για να μάθει κι εκείνος να ξεχωρίζει το γέλιο που κάνουν τα κατσίκια τα παρδαλά, ξέρετε, αυτά πού δεν είναι μονόχρωμα. Εκείνοι οι Αμερικάνοι και οι Ρώσοι συλλέγουν τα περισσότερα μέταλλα κάθε φορά. Δεν ξέρω, τα χρειάζονται μάλλον για τις μεταλλικές κατασκευές των κτηρίων. Κομπάζουν από έναν μεγάλο εγωισμό και αγνοούν ότι συμμετείχαν για να γνωρισθούν με άγνωστους ανθρώπους, για να κλάψουν στο πέρασμα της δάδας και όχι για να συγκαλύψουν με την λάμψη της τις λάμψεις των βομβών στη Χαλέπι.
Οι πολιτισμοί δεν γεννιούνται στα τραμπολίνα και στις υψικαμίνους, γεννιούνται μέσα στις μεγάλες έννοιες, όπως αυτή της Δημοκρατίας, της Ειρήνης, της Αλληλεγγύης και του Νόμου, και ώ του θείου θαύματος, είναι όλες καταγωγής ελληνικής. Δεν άκουσα να αναφέρει κανένας ως γενέτειρα της ποίησης τη Γλασκώβη ή το Οσλο.
Κάποτε μέσα στην άγνοιά μου θαύμαζα τους Ευρωπαϊκούς λαούς, τώρα, λυπάμαι πού θα το πω, τους οικτίρω. Με τον καιρό αποκαλύπτονται στα μάτια μου οι αδυναμίες των ανθρώπων αυτών λόγω της νεαρής τους ηλικίας, ακόμη δεν έχουν καν μπει στην εφηβεία, διάγουν εθνικά την εποχή της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Η πρόταση του Κων. Καραμανλή του πρεσβυτέρου να διεξάγονται οι Ολυμπιακοί αγώνες μόνιμα στον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας ήταν η ασφαλέστερη. Είναι πολύ πιθανόν να μπορούσε να καθιερωθεί ως περίοδος παγκόσμιας εκεχειρίας, αλλά και από την άλλη θα ήταν δυνατόν να αποφευχθεί η αυτομείωση των χωρών εκείνων πού δεν αντιλαμβάνονται και δεν νοιώθουν την σημασία της ιερής Ολυμπιακής φλόγας και την εσώτερη σημασία του ανταγωνισμού κάτω από τις έννοιες της συναδέλφωσης και της φιλίας.
Άνθρωπος είναι ο πρώτος, άνθρωπος και ο τελευταίος. Τρέχουμε για την πρωτιά αλλά με βάση πριν απ’ όλα την φιλία ανάμεσά μας. Οι φίλοι μας Άγγλοι έδειξαν ότι δεν κατανόησαν την ιδέα και πώς επιπόλαια μεταχειρίσθηκαν το όραμα. Δεν ταυτίζονται σε καμιά περίπτωση το ουίσκυ με τον Μαραθωνοδρόμο Φειδιππίδη, οι πονηριούλες του προέδρου Ζάκ Ρόγκ με τον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας. Είναι αδύνατη η σύγκριση της θείας ελληνικής πνευματικής σύλληψης με την μοντέρνα κόμμωση του Δαβίδ Μπέκαμ.
Θα αργήσουν πολλααά χρόνια ακόμα μέχρι οι λαοί να καταλάβουν πώς πετάνε το δίσκο και ρίχνουν το ακόντιο όχι για το μετάλλιο, αλλά για την ειρήνη, για την ιδέα, για τη χαρά της ζωής και όχι της πρωτιάς. Δυστυχώς, θα αργήσουν πολύ. Υπάρχει χάος χρόνου, πολιτισμού και συναισθημάτων.
