ΜΟ.ΔΙ.Π. ΤΕΙ Ηπείρου
Διθυραμβική Έκθεση για το Έργο και τις Προοπτικές του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Ηπείρου:
Συνιστάται άμεσα η άρση της απόφασης του Υπουργείου Παιδείας για αναστολήτης εισαγωγής φοιτητών στο Τμήμα, από το ερχόμενο ακαδημαϊκό έτος 2012-2013
Στα πλαίσια της διαδικασίας Εξωτερικής Αξιολόγησης των Τμημάτων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, που έχει θεσπίσει με νόμο το Υπουργείο Παιδείας από το 2005, η Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π.) όρισε τριμελή επιτροπή ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων, η οποία επισκέφθηκε το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Ηπείρου στη Άρτα, το διάστημα 12 – 14 Δεκεμβρίου 2011.
Κατά την τριήμερη επιτόπια επίσκεψη, η Επιτροπή ξεναγήθηκε στις εγκαταστάσεις, τα διδακτήρια και τα εργαστήρια του Τμήματος στους Κωστακιούς Άρτας, στην κεντρική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος, ενώ δεν παρέλειψε να επισκεφθεί κτηνοτροφικές και μεταποιητικές μονάδες της περιοχής που αξιοποιούνται από το Τμήμα, στα πλαίσια των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του.
Οι αξιολογητές είχαν την ευκαιρία να συναντηθούν και να συζητήσουν εκτενώς με το μόνιμο προσωπικό, τους φοιτητές, τους έκτακτους επιστημονικούς συνεργάτες, νέους επαγγελματίες και στελέχη επιχειρήσεων που έχουν αποφοιτήσει από το Τμήμα, εκπροσώπους παραγωγικών φορέων και επιχειρήσεων του αγροτοδιατροφικού κλάδου της Ηπείρου που συνεργάζονται στενά με το Τμήμα, τις διοικητικές Αρχές της Περιφέρειας Ηπείρου που σχετίζονται με την κτηνοτροφική παραγωγή, καθώς και με τη διοίκηση του ΤΕΙ Ηπείρου.
Την προηγούμενη εβδομάδα, η Επιτροπή των εξωτερικών αξιολογητών κατέθεσε στην Α.ΔΙ.Π. την τελική της έκθεση, στην οποία αναφέρεται με πολύ εγκωμιαστικά σχόλια για τα πεπραγμένα του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Ηπείρου και εμφατικά τονίζει προς τους κρατούντες την ανάγκη ενίσχυσης του, ώστε να αρθούν όλα τα αρνητικά σημεία και το Τμήμα να συνεχίσει το κατά την Επιτροπή πολύ επιτυχημένο έργο του.
Το γεγονός δε, ότι και οι τρείς εμπειρογνώμονες έχουν ήδη συμμετάσχει στην αξιολόγηση ομοειδών Τμημάτων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ, καθιστά τις κρίσεις τους πολύ ουσιαστικές και ενισχύει την αντικειμενικότητα των διαπιστώσεων και των προτάσεών τους. Σταχυολογώντας από την 26σέλιδη έκθεση της Επιτροπής:
Διαπιστώσεις:
Χωροταξική τοποθέτηση του Τμήματος:
– Η Επιτροπή υπογραμμίζει τη σημασία της χωροταξικής τοποθέτησης του Τμήματος στη συγκεκριμένη περιοχή της Ελλάδας (Ήπειρος), η οποία συγκεντρώνει μεγάλο πλήθος δραστηριοτήτων της ζωικής παραγωγής (σελ. 23).
– Αξίζει να σημειωθεί ότι το Τμήμα βρίσκεται στο κέντρο της Ηπείρου, μια περιοχή με έντονη κτηνοτροφική δραστηριότητα, θέση την οποία το Τμήμα αξιοποιεί πλήρως για την διεξαγωγή πρωτότυπης και καινοτόμου έρευνας (σελ. 17).
– Το Τμήμα προτείνει τρόπους για την ενίσχυση της εικόνας και του ρόλου του ως πρωταγωνιστή για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Πιστεύει έντονα ότι η περιοχή, η οποία παράγει το 55% περίπου της πτηνοτροφίας, το 16% της χοιροτροφίας και το 12% της γαλακτοκομικής παραγωγής της χώρας, δικαιούται τη διατήρηση ενός Τεχνολογικού Ιδρύματος που ενεργά και επιτυχημένα συμμετέχει στην παραγωγική διαδικασία (σελ. 10).
Εκπαιδευτικό έργο:
– Το Τμήμα Ζωικής Παραγωγής του ΤΕΙ Ηπείρου λειτουργεί σε άριστο επίπεδο, αποδίδοντας άρτια εκπαιδευμένους απόφοιτους με υψηλό ποσοστό επαγγελματικής αποκατάστασης, παρά τις ελλείψεις σε μόνιμο εκπαιδευτικό και τεχνικό προσωπικό και την έλλειψη εκπαιδευτικού αγροκτήματος. Το πνεύμα συνεργασίας που επικρατεί για τη διεξαγωγή του έργου του και η εμφανώς θετική στάση όλων των μελών του είναι καθοριστική για την επιτυχία της εκπαιδευτικής εμπειρίας των φοιτητών. Οι συνθήκες αυτές είναι ιδανικές για τους σκοπούς της εκπαίδευσης και της έρευνας στον τομέα της ζωικής παραγωγής (σελ. 23).
– Κατά τη γνώμη της Επιτροπής, το πρόγραμμα σπουδών είναι ισορροπημένο μεταξύ της θεωρητικής κατάρτισης και της πρακτικής εκπαίδευσης, οι δε στόχοι του επιτυγχάνονται, όπως φαίνεται από το υψηλό βαθμό επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων του. Ωστόσο, προκαλεί σημαντική ανησυχία στο Τμήμα η καθυστέρηση στην πρόσληψη μονίμων μελών εκπαιδευτικού προσωπικού (σελ. 8).
– Το πρόγραμμα διδασκαλίας τηρείται με συνέπεια, οι διδάσκοντες είναι ειδικοί στο γνωστικό τους αντικείμενο και επικαιροποιούν συνεχώς το περιεχόμενο των μαθημάτων τους (σελ. 14).
– Το Τμήμα έχει επίγνωση της ανάγκης για περαιτέρω βελτίωση του προπτυχιακού προγράμματος σπουδών, ιδίως όμως της ανάγκης ανάπτυξης αυτόνομου μεταπτυχιακού προγράμματος, γεγονός που έχει πλέον καταστεί δυνατό με τον πρόσφατα αναθεωρημένο νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση (σελ 10).
– Η Επιτροπή πιστεύει ακράδαντα, ότι η απόφαση του Υπουργείου για αναστολή εισακτέων διακυβεύει την υπόσταση ενός επιτυχημένου Τμήματος (σελ. 9).
Επιστημονικό & Ερευνητικό έργο:
– Το Τμήμα, αν και προσανατολισμένο προς την εκπαίδευση, ενθαρρύνει και προωθεί δραστηριότητες εφαρμοσμένης έρευνας. Τα αποτελέσματα σε αυτόν τον τομέα είναι περισσότερο από ικανοποιητικά, λαμβάνοντας υπόψη τον υψηλό αριθμό των ετεροαναφορών και τον υψηλό impact factor που αθροιστικά συγκεντρώνουν τα μέλη του, παρά την ανεπαρκή κρατική χρηματοδότηση για την έρευνα στον τομέα της ζωικής παραγωγής. Σύμφωνα με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, το ΤΕΙ Ηπείρου συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό του συνόλου των επιστημονικών δημοσιεύσεων μεταξύ των ΤΕΙ στην Ελλάδα στον τομέα των γεωτεχνικών επιστημών. Επιπλέον, κατά την τελευταία πενταετία καταλαμβάνει διαρκώς την πρώτη ή τη δεύτερη θέση ανάμεσα σε όλα τα ΤΕΙ της Ελλάδας σε αναγνώριση του ερευνητικού του έργου από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα (σελ. 16).
– Το Τμήμα συνεργάζεται με μια σειρά από ελληνικά και διεθνή ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα. Τα ευρήματα της ερευνητικής του δραστηριότητας χρησιμοποιούνται στη διδασκαλία και στην εκπαίδευση των φοιτητών, ενώ αποτελέσματα της έρευνας που έχει διεξάγει έχουν μεταφερθεί με επιτυχία στη βιομηχανία της ζωικής παραγωγής και των τροφίμων (σελ. 17).
– Το Τμήμα συμμετέχει ενεργά στην υποβολή προτάσεων για την απόκτηση ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων και χρηματοδοτικών πόρων. Η Επιτροπή θεωρεί ότι με βάση το περιεχόμενο της έρευνας, τα αποτελέσματα έχουν συμβάλλει στη βελτίωση της ζωικής παραγωγής της περιοχής. Συναντήσεις της Επιτροπής με τοπικούς εκπροσώπους της κτηνοτροφικής παραγωγής έχουν παράσχει άφθονα στοιχεία που υποστηρίζουν την παραπάνω θέση (σελ. 18).
Υλικοτεχνική υποδομή – Εργαστηριακός Εξοπλισμός:
– Τα εργαστήρια του Τμήματος διαθέτουν εξοπλισμό τεχνολογίας αιχμής (state of the art), που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη διεξαγωγή πρωτοποριακής έρευνας και την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας στον αγροτοδιατροφικό τομέα (σελ. 23).
– Η Επιτροπή έχει την πεποίθηση ότι κάποια, αν όχι όλα τα εργαστήρια, μπορούν να χρησιμεύσουν ως φορείς παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών σε έναν αριθμό εξωτερικών χρηστών. Οι εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων – βιομηχανίας ήταν θετικοί στην αξιοποίηση αυτών των υπηρεσιών, με σημαντική χρηματοδοτική συνεισφορά που θα μπορούσε να καλύψει τουλάχιστον το κόστος λειτουργίας. Σε περίπτωση όπου απαιτηθεί η διαπίστευση των εργαστηρίων του Τμήματος, τόσο το προσωπικό όσο και οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας εξέφρασαν την προθυμία τους να διερευνήσουν και να διευθετήσουν το θέμα (σελ. 12).
Η άποψη των φοιτητών:
– Η Επιτροπή σημειώνει το μεγάλο αριθμό φοιτητών που συναντήθηκαν μαζί της και κρίνει τη συνάντηση ως πολύ χρήσιμη και παραγωγική. Οι φοιτητές επιβεβαίωσαν τη σπουδαιότητα του προγράμματος σπουδών και εκτίμησαν την πρωτοβουλία του Τμήματος να υποκαταστήσει την έλλειψη ενός πειραματικού αγροκτήματος με την πρακτική εκπαίδευση τους σε χώρους παραγωγής. Επεσήμαναν το πραγματικό ενδιαφέρον τους, σχετικά με την αξία και την ποιότητα της εκπαίδευσής τους (σελ. 6).
Σύνδεση του Τμήματος με τους παραγωγικούς φορείς της Ηπείρου:
– Η Επιτροπή συναντήθηκε με 37 στελέχη, επιχειρηματίες και εκπροσώπους παραγωγικών φορέων του αγροτοδιατροφικού κλάδου της Ηπείρου, κτηνοτρόφους, μεταποιητές καθώς και τοπικούς και περιφερειακούς διοικητικούς αξιωματούχους. Η Επιτροπή εντυπωσιάστηκε ιδιαίτερα από την υψηλή συμμετοχή, δεδομένου ότι οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας της περιοχής αυτής αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 10% του συνόλου της ελληνικής κτηνοτροφικής παραγωγής. Εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την ουσιαστική συμβολή του ΤΕΙ στην ανάπτυξη του κλάδου της ζωικής παραγωγής και των τροφίμων στην περιοχή, μέσω της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και της απόδοσης καλά εκπαιδευμένων αποφοίτων-στελεχών (σελ. 6).
– Η έλλειψη του πειραματικού αγροκτήματος έχει μετατραπεί σε ένα ισχυρό πλεονέκτημα, λόγω των στενών δεσμών που έχουν αναπτυχθεί ανάμεσα στο Τμήμα και τις κτηνοτροφικές και συναφείς επιχειρήσεις της περιοχής. Η Επιτροπή πιστεύει ακράδαντα, ότι οι στενές και αμοιβαίες σχέσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών και λοιπών δραστηριοτήτων του Τμήματος με τους κτηνοτρόφους, το τοπικό επιχειρηματικό δυναμικό του κλάδου της ζωικής παραγωγής και των συναφών επιχειρήσεων είναι ένα σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αυτού του Τμήματος, ιδιαίτερα σε σχέση με την αποστολή του ως Τεχνολογικό Ίδρυμα (σελ. 5).
– Ένα σημαντικό πλεονέκτημα του Τμήματος είναι η αξιοσημείωτη συνεργασία του με τον παραγωγικό ιστό της κτηνοτροφίας στην περιοχή. Ήταν μια μοναδική εμπειρία για την Επιτροπή να λάβει την ομόθυμη στήριξη και τον έπαινο για το Τμήμα από τους εκπροσώπους, τους ιδιοκτήτες και τα στελέχη της βιομηχανίας, τους κτηνοτρόφους και τα διοικητικά στελέχη. Η περιοχή συμβάλλει σε σημαντικό βαθμό στη παραγωγή ζωοκομικών προϊόντων της χώρας. Η Επιτροπή πιστεύει ακράδαντα ότι το Τμήμα είναι σε θέση να προσφέρει υψηλοτάτου επιπέδου επιστημονική και τεχνολογική εκπαίδευση και να ανταποκριθεί άμεσα και θετικά στις τρέχουσες και μελλοντικές ανάγκες του τομέα της ζωικής παραγωγής (σελ 23).
Προτάσεις:
– Να εξασφαλιστεί ότι οι φορείς χάραξης πολιτικής έχουν πλήρη επίγνωση και στέκονται αλληλέγγυοι στην υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου για τη διαφοροποίηση των όρων αναφοράς του Τμήματος (να αποκτήσει εξωστρεφή δράση αναπτύσσοντας την παροχή υπηρεσιών ολικής ποιότητας προς τους παραγωγικούς φορείς της περιοχής, να πιστοποιηθούν επίσημα τα εργαστήρια του, να δημιουργηθεί πρότυπο αειφορικό αγρόκτημα) (σελ. 24).
– Είναι επιτακτική ανάγκη να αρθεί αμέσως η βεβιασμένη απόφαση του Υπουργείου Παιδείας για αναστολή της εισαγωγής νέων φοιτητών στο Τμήμα, αρχής γενομένης από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος 2012-13 (σελ. 21).
– Το Τμήμα να μετεξελιχθεί σε Τμήμα Ζωικής Παραγωγής & Τροφίμων (σελ. 22).
– Να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για εξασφάλιση χρηματοδότησης για βελτίωση των υποδομών από την Πολιτεία και τον ιδιωτικό τομέα (σελ. 25).
– Το Τμήμα να αναπτύξει αυτόνομο πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών, προσανατολισμένο στην εφαρμοσμένη τεχνολογική έρευνα (σελ. 24).
– Το Τμήμα να συνεχίσει την αξιόλογη συνεργασία του με τους παραγωγικούς φορείς του αγροτοδιατροφικού κλάδου της Ηπείρου (σελ. 24).
– Το Τμήμα να ενισχύσει τις ερευνητικές του συνεργασίες με εθνικούς και διεθνείς φορείς (σελ. 25).
Ολόκληρη η έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικής Αξιολόγησης είναι ανηρτημένη στις ιστοσελίδες της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας (www.modip.teiep.gr) και του Τμήματος Ζωικής Παραγωγής (www.anprod-teiep.gr) του ΤΕΙ Ηπείρου.
