Ραγδαία η εξάπλωση του κόκκινου σκαθαριού των φοινικοειδών στην Πρέβεζα. Έχει ήδη επεκταθεί σε όλο το δυτικό τμήμα του Νομού:
Ραγδαία υπήρξε η εξάπλωση του Ρυγχοφόρου των φοινικοειδών τα 2 τελευταία χρόνια στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας. Από τον Οκτώβριο του 2009, όταν εντοπίστηκε για πρώτη φορά επίσημα στην περιοχή της Πάργας, έχει ήδη επεκταθεί νοτιότερα στην περιοχή Αμμουδιάς (Ιούλιος 2010), Λούτσας (Ιανουάριος 2011) Βράχου (άνοιξη – καλοκαίρι 2011), Ριζών και Καστροσυκιάς (Σεπτέμβριος 2011).
Ιδιαίτερα έντονα συμπτώματα έχουν εμφανιστεί σε φοίνικες στην παραλία Βράχου – Λούτσας, στο Θέμελο, στην περιοχή Καναλλακίου, στην παραλία Ριζών κ.ά.
Σε προηγούμενες αναρτήσεις μας (11 και 30 Μαΐου 2011) είχαμε αναφερθεί διεξοδικά στη βιολογία του εντόμου, στα μέτρα καταπολέμησης και πρόληψης και στην μέχρι τότε κατάσταση στην Περιφερειακή Ενότητα Πρέβεζας. Είναι γεγονός, και το είχαμε τονίσει και τότε, ότι η καταπολέμηση του εντόμου είναι ιδιαίτερη δύσκολη και δαπανηρή υπόθεση, αφενός γιατί τα προσβεβλημένα δέντρα μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα για πολύ καιρό, και αφετέρου γιατί τα σκευάσματα που χρησιμοποιούνται για την καταπολέμηση (χημικά και βιολογικά) σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζουν 100% την εξάλειψη του εντόμου και την πλήρη εξυγίανση του δέντρου.
Από την άλλη πλευρά η Ευρωπαϊκή και η Ελληνική νομοθεσία, με την αυστηρότητα των διαδικασιών που θέτει στην αντιμετώπιση του εντόμου, δημιουργεί επιπλέον προβλήματα στη συνεργασία κράτους-πολιτών για την εξεύρεση λύσεων.
Άλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας που έγιναν προσπάθειες εκρίζωσης (Κρήτη, Αττική, Ηλεία) τα αποτελέσματα ήταν μηδαμινά και η εξάπλωση του Ρυγχοφόρου δεν ανακόπηκε.
Όπως είχαμε αναφέρει και στην ανάρτηση της 30/5/2011, το καλοκαίρι του 2010 η τότε Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πρέβεζας προχώρησε σε μία οργανωμένη επιχείρηση εκρίζωσης, με την καταστροφή και το θάψιμο περίπου 45 φοινίκων στην περιοχή της Πάργας. Δυστυχώς την ίδια στιγμή (Ιούλιος 2010) ο Ρυγχοφόρος εντοπιζόταν επίσημα στην περιοχή της Αμμουδιάς, πράγμα που σημαίνει ότι είχε πλέον ξεφύγει από τα όρια του πρώην Δήμου Πάργας, και το “παιχνίδι” είχε ουσιαστικά χαθεί.
Εμείς σαν Σύλλογος Γεωπόνων θα περιοριστούμε στο σημείο αυτό να κάνουμε μερικές γενικές διαπιστώσεις για το πώς έχει η κατάσταση σήμερα και σε ποια σημεία εντοπίζουμε τα προβλήματα στο όλο σύστημα παρακολούθησης-καταπολέμησης – εκρίζωσης:
– Η δυσκολία στον εντοπισμό του εντόμου είναι δεδομένη. Στις περιοχές όπου έχει ήδη εμφανιστεί το έντομο, η τοποθέτηση μίας φερομονικής παγίδας σε μόνιμη βάση είναι μία καλή λύση για τον έγκαιρο εντοπισμό του και την έναρξη προγράμματος καταπολέμησης. Ενημερωτικά αναφέρουμε ότι ως “προσβεβλημένη ζώνη” έχει χαρακτηριστεί επίσημα (1/11/2011) ολόκληρος ο Δήμος Πάργας και η Δημοτική Ενότητα Ζαλόγγου του Δήμου Πρέβεζας. Στις περιοχές που ακόμα δεν έχει εντοπιστεί ο Ρυγχοφόρος, απαγορεύεται η τοποθέτηση παγίδων από ιδιώτες, γιατί θεωρείται ότι προσελκύουν το έντομο. Εκεί ο μόνος τρόπος έγκαιρου εντοπισμού είναι ο τακτικός και σχολαστικός έλεγχος των δέντρων.
– Η καταπολέμηση, όπου γίνεται, πρέπει να είναι τακτική (τουλάχιστον μία φορά το μήνα για την περίοδο Μαρτίου-Οκτωβρίου) και επιμελημένη (προσεκτικό “λούσιμο” της στεφάνης με το σκεύασμα). Δεν συνιστούμε τις εγχύσεις σκευασμάτων στον κορμό (“ενέσεις”) αφενός γιατί θεωρούμε ότι δεν είναι αποτελεσματικές και αφετέρου προκαλούν μόνιμο τραυματισμό του κορμού με πιθανά δευτερογενή προβλήματα.
– Η διαχείριση των προσβεβλημένων δέντρων που έχουν “καταρρεύσει” και δεν μπορούν να διασωθούν, είναι ένα τεράστιο θέμα στο οποίο υπάρχουν αυτή τη στιγμή δύο αντικρουόμενα δεδομένα: Από τη μία πλευρά η νομοθεσία, η οποία επιβάλλει την καταστροφή του δέντρου με ασφαλή τρόπο και με δαπάνες του ιδιοκτήτη και μάλιστα υπό την απειλή υψηλών προστίμων και ποινικών κυρώσεων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Και από την άλλη πλευρά η πραγματικότητα σήμερα στην Πρέβεζα, η οποία λέει τα εξής πολύ απλά πράγματα:
1) Κανένας ιδιοκτήτης δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό (και μάλιστα στη σημερινή οικονομική συγκυρία) για να καταστρέψει το φοίνικά του.
2) Ακόμα και αν αποφασίσει να το κάνει, δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στο Νομό κάποιο εξειδικευμένο συνεργείο στο οποίο μπορεί να απευθυνθεί για να κάνει την καταστροφή με ασφαλή φυτοϋγειονομικά τρόπο. Ο ίδιος ο εργολάβος που πραγματοποίησε την κοπή των φοινίκων στην Πάργα εμφανίζεται αυτή τη στιγμή απρόθυμος να… επαναλάβει το εγχείρημα.
3) Δεν υπάρχει στο Νομό συγκεκριμένος και κατάλληλος χώρος για την καύση ή το θάψιμο των κομμένων φοινικοειδών.
4) Άλλες λύσεις όπως χειρισμός των δέντρων με δεντροχειρουργική ή μικροκύματα, δε μπορούν να συζητηθούν σοβαρά, γιατί προϋποθέτουν εξειδικευμένο εξοπλισμό και φυσικά επιπλέον κόστος.
Αλλά τελικά, το ερώτημα που μπαίνει επιτακτικά και θα πρέπει να απαντηθεί, όχι πλέον σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας Πρέβεζας αλλά σε επίπεδο χώρας, είναι: Υπάρχει πραγματικά λόγος να γίνουν όλα αυτά; Υπάρχει περίπτωση να εξαλειφθεί ο ρυγχοφόρος από τις περιοχές στις οποίες έχει πλέον εγκατασταθεί; Μήπως όλη η στρατηγική της αντιμετώπισης του ρυγχοφόρου θα πρέπει να ξανασχεδιαστεί από την αρχή και να επικεντρωθεί στην προστασία συγκεκριμένων περιοχών με φοίνικες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (π.χ. φοινικόδασος στο Βάι) και όχι γενικά και αόριστα “στον περιορισμό και την εξάλειψη του ρυγχοφόρου από την Ελλάδα”;
