Στην ολομέλεια της βουλής μίλησε ο βουλευτής Θεσπρωτίας κ. Χρήστος Κατσούρας. Η ομιλία έγινε στα πλαίσια της συζήτησης για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών με θέμα: «Διεύρυνση της άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας με τη διενέργεια δημοψηφίσματος». Αναλυτικά η ομιλία του κ. Κατσούρα:
«« Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι παράδοξο ότι η σημερινή συζήτηση περί διεύρυνσης της άμεσης και συμμετοχικής δημοκρατίας γίνεται σε μια εποχή όπου παγκόσμια η πολιτική κακοποιείται, αντί να ορίζεται ως η συλλογική δραστηριότητα με αντικείμενο τη θέσπιση της κοινωνίας καθ’ εαυτής και τη διαρκή βελτίωση της οργάνωσης της. Γίνεται στο μέσο μιας περιόδου παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής αστάθειας, γίνεται σε μια χρονική στιγμή που η χώρα μας δίνει μια μεγάλη μάχη και τις τελευταίες ημέρες ένα όργιο φημών κυκλοφορεί, μια στιγμή όπου συχνά νοιώθουμε βραχυκυκλωμένοι στο φόβο αλλαγών, στην αδυναμία κατοχύρωσης ενός ελάχιστου επιπέδου διαβίωσης, αλλά ταυτόχρονα και στην αδυναμία απεξάρτησης από διάχυτες νησίδες λαϊκισμού που κινδυνεύουν να μας παρασύρουν σε διαρκή λάθη.
Βρισκόμαστε σ’ ένα σημείο που ο Ιονέσκο θα περιέγραφε πως «έχουμε ό,τι χρειάζεται για να τα τινάξουμε όλα στον αέρα. Αυτό μπορεί να γίνει από ένα λάθος γεμάτο νόημα, από μια παράλειψη ή σε μια στιγμή συλλογικής απελπισίας». Η χώρα έχει ανάγκη τη συστράτευση δυνάμεων και αυτή δεν φαίνεται ορατή, έχει ανάγκη τη νηφαλιότητα και επικρατεί σύγχυση, έχει ανάγκη τη διάκριση των κύριων και σημαντικών προβλημάτων από τα υπόλοιπα και αυτό δεν γίνεται.
Για χρόνια πολιτικοί και πολίτες, δηλητηριασμένοι από μια κυρίαρχη πελατειακή σχέση, δεν μπορούμε να θεσπίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ μας. Κατανοούμε σήμερα ότι μια από τις συνθήκες αποκατάστασης της σχέσης αυτής είναι η αποκατάσταση της έννοιας του δημόσιου χώρου, της πραγματικής αγοράς, η εναρμόνιση της σχέσης μεταξύ του προσωπικού και του δημόσιου. Σήμερα στρεφόμαστε καθυστερημένα, αλλά σωστά, σ’ έναν εφαρμοστικό, εκτελεστικό νόμο για τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Αλλά αντί και σήμερα να σταθούμε στη δυνατότητα του συνόλου της κοινωνίας να εγγυάται αλλαγές και θεσμούς, να συμμετέχει και ταυτόχρονα να εκπαιδεύεται κρίνοντας, να αναμιγνύεται διαρκώς στη λήψη αποφάσεων, πολλοί στέκονται απέναντι στην πρωτοβουλία της Κυβέρνησης με μια στιγμιαία διάθεση ερμηνείας των προθέσεων της, αφαιρώντας τη διάσταση του μέλλοντος.
Από την άλλη πλευρά αν κοιτάξουμε προς τα πίσω στην ιστορία του τόπου βλέπουμε το εξής παράδοξο: δημοψηφίσματα που έγιναν πριν εισαχθεί ο θεσμός σε συνταγματικό κείμενο και δημοψηφίσματα που έγιναν ενώ δεν προβλέπονταν από τα εκάστοτε ισχύοντα συντάγματα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι συμφωνείτε ότι η δυνατότητα έκφρασης του λαού μέσω δημοψηφισμάτων είναι προφανές ότι αποτελεί στοιχείο που δυναμώνει την άμεση δημοκρατία και δρα συμπληρωματικά στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Επιπλέον, συνιστά παράγοντα πολιτικής ενοποίησης, συνενώνει τα πολιτικά συγκρουόμενα μέρη διότι η απόφαση του λαού είναι πολιτικά αποδεκτή.
Συμβάλλει, επίσης, στη δημιουργία πολιτικής σταθερότητας λόγω του οριστικού του χαρακτήρα, αφού οι λαϊκές αποφάσεις έχουν ιδιαίτερο κύρος, είναι σεβαστές, δεν αμφισβητούνται και δεν μεταβάλλονται εύκολα. Θέλω να κάνω δύο – τρεις παρατηρήσεις για το παρόν νομοσχέδιο. Νομίζω ότι η συσχέτιση της δεσμευτικότητας του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος με το ποσοστό συμμετοχής στην ψηφοφορία δεν είναι σωστή. Η ίδια η συμμετοχή αποτελεί ένδειξη της συνολικής κατάστασης του δημόσιου χώρου, ενδιαφέροντος για πολιτική σε μια κοινωνία. Από την άλλη μπορεί να οδηγήσει σ’ άλλα παράδοξα, παραδείγματος χάρη, κυβερνήσεις εκλεγμένες με μικρότερη συμμετοχή να έχουν μεγαλύτερη δύναμη από την έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας σε ένα δημοψήφισμα. Το ποσοστό ως προϋπόθεση δεσμευτικότητας θα είχε νόημα σε δημοψηφίσματα που διενεργούνται μετά από πρωτοβουλίες πολιτών. Τέτοια, όμως, δεν προβλέπονται και από το Σύνταγμα.
Μια δεύτερη παρατήρηση: Θα συμφωνήσω με τον κ. Ζώη που μίλησε πριν για τα λευκά. Τα λευκά φαίνεται να μοιάζουν, ιδιαίτερα στα δημοψηφίσματα, περισσότερο ως αρνητική ψήφος προς κάποια αλλαγή. Ίσως θα έπρεπε να προσμετρώνται στα έγκυρα.
Και μια τρίτη παρατήρηση: Το δυνατά προβλεπόμενο κόστος μάλλον θα έπρεπε να είναι μικρότερο. Βέβαια, υπάρχει ένα μεγάλο ζήτημα, δηλαδή το πρόβλημα των διαμεσολαβητών στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος που από μόνο του θα ήθελε μια άλλη συζήτηση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι αλλαγές στο πολιτικό σύστημα είναι αναγκαίες για την αναζωογόνηση του. Βέβαια, οι αλλαγές δεν πρέπει να περιοριστούν στα δημοψηφίσματα. Απαιτείται αλλαγή του εκλογικού νόμου, απαιτείται αναβάθμιση του ρόλου του Βουλευτή. Παραδείγματος χάρη, θα ήταν ενδιαφέρουσα μια συζήτηση για το ρόλο των Βουλευτών ως διαμορφωτών γνώμης, ανεξάρτητα από τα κόμματα στα δημοψηφίσματα. Έτσι νομίζω ότι θα περνούσε ουσιαστικά στο λαό η εξουσία και δεν θα αποφεύγαμε να πάρουμε εμείς οι ίδιοι την πολιτική ευθύνη. Κυρίως όμως, απαιτείται απ’ όλους μας, ιδιαίτερα σήμερα, συνειδητοποίηση του θεσμικού μας ρόλου και των ευθυνών μας.
Ευχαριστώ πολύ. »»
