Του Χαράλαμπου Γαλιάνδρα – Αρτινού
«Εμείς χορεύουμε στο δικό μας νταϊρέ κι όχι σ’ αυτό που μας βαράνε άλλοι» – Ν. ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ
Με τραγούδια και ρυθμούς παρμένα από το προαιώνιο δέντρο της ηπειρώτικης παράδοσης, γνήσιας και ανόθευτης από ξενόφερτα μασκαρέματα γιορτάσαμε την Αποκριά οι απόδημοι Ηπειρώτες της Αττικής, απολαμβάνοντας μια μουσικοχορευτική παράσταση που περίτεχνα και με πολύ αγάπη και κόπο έστησε στο Ίδρυμα Μιχ. Κακογιάννη, στην Αθήνα, ο Αρτινός συνθέτης και σκηνοθέτης κ. Νίκος Παπακώστας.
Μια παράσταση που τα είχε όλα. Μουσική, τραγούδι, χορό, αποκριάτικα δρώμενα από το παρελθόν, γαϊτανάκι, σατιρικά τραγούδια σε γνήσια απόδοση και μασκαράδες. Μασκαράδες όχι σαν κι αυτούς που γέμισε ο τόπος, αλλά από Ηπειρώτες «μασκαράδες» που ήρθαν από τα βάθη των αιώνων να ξεσκεπάσουν με αυθόρμητη, αθυρόστομη γλώσσα όλους αυτούς που χωρίς να φοράνε μάσκες παρασιτούν αδιάντροπα εκεί όπου πλεονάζουν η διαφθορά, η ξετσιπωσιά, η ρεμούλα, η αδιαφάνεια, η απάτη, η κατάχρηση, η καταλήστευση δημόσιου πλούτου, το ξέπλυμα του μαύρου χρήματος, η ατιμωρησία.
Τους ξεσκέπασε η καυστική πένα του πολυτάλαντου καλλιτεχνικού διευθυντή της παράστασης κ. Ν. Παπακώστα, σε κείμενα του οποίου στηρίχτηκε το όλο εγχείρημα. Ένα εγχείρημα που ήρθε να γκρεμίσει ό,τιδήποτε ξενόφερτο και να αποδείξει πως η ντόπια παράδοση και στην προκειμένη περίσταση η ηπειρώτικη, εξακολουθεί να υπάρχει, ν’ αντιστέκεται και να δημιουργεί ακόμα και σε τούτους τους δύσκολους καιρούς που «κάποιοι ξένοι λογιστάδες», όπως ορθώς σχολίασε στα κείμενά του ο δημιουργός της παράστασης, «έχουν την ευγενή πρόθεση να διαλέξουν, πριν από εμάς για εμάς, ποιος και πως θα μας κυβερνήσει, ποιος από εμάς θα επιζήσει, πως κι αν δουλέψουμε, πως και αν θα πληρωθούμε, πως τα παιδιά μας θα γίνουν μετανάστες, πως θα πιούμε, πως θα χορέψουμε, πως θα γλεντήσουμε, πως θα ‘γαπήσουμε».
Τα παραπάνω ήρθε να καυτηριάσει η ηπειρώτικη αποκριά, στέλνοντας το μήνυμα προς πολλούς αποδέκτες πως η ηπειρώτικη λεβεντιά, η ελληνική ψυχή, το ελληνικό φιλότιμο και η ευαισθησία δεν ανέχονται υποδείξεις και πως «εμείς χορεύουμε στον δικό μας νταϊρέ κι όχι σ’ αυτούς που μας βαράνε οι άλλοι».
Και χορέψαμε πάνω σε γνήσια ηπειρώτικα ακούσματα, μοιρολόγια και τραγούδια αθάνατα, μαζί με τα χορευτικά σχήματα των Συλλόγων Ηπειρωτών Θριασίου Πεδίου και Άνω Λιοσίων. Τα χόρεψαν και τα χορέψαμε ακούγοντας παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια από τη ζυγιά των «Λαλητάδων», με πρωταγωνιστές το κλαρίνο του Δημήτρη Ρίζου, το βιολί του Κώστα Κίκιλη, το λαούτο και το τραγούδι του Δημ. Κλ. Ρίζου, το τραγούδι του Δημήτρη Τσίπρα και το ντέφι και το τραγούδι της Ματίνας Τζήκα. Εντυπωσιακή και η παρουσία της Νάντιας Καραγιάννη, η οποία ερμήνευσε τραγούδια με το δικό της ξεχωριστό τρόπο.
Εξαιρετική ήταν και η εμφάνιση των πολυφωνικών σχημάτων Ηπείρου, Πεντάτονο, Ε.ΤΕ.ΠΟ., καθώς και της χορωδίας της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας υπό τη διεύθυνση του Βαγγέλη Κώτσου. Ευχάριστη έκπληξη και η εμφάνιση της ομάδας κρουστών του Νίκου Τουλιάτου.
Αφήσαμε τελευταίο το πιο εύθυμο και ξεκαρδιστικό μέρος της εκδήλωσης, που περιλάμβανε αποκριάτικα σατιρικά ποιήματα και τραγούδια γεμάτα αθυροστομίες, και σεξουαλικά κεντρίσματα. Δημιουργίες που προήλθαν από τη διασκευή άλλων στίχων, εναρμονισμένων στην ευθυμία, χαρά και ελευθεροστομία που πηγάζουν από το πνεύμα των γιορταστικών ημερών, που θέλουν το λαό να ξεχνάει, να σατιρίζει και να γλεντάει με όλα, καλά ή κακά, που τον καταπιέζουν τον υπόλοιπο χρόνο.
Σε όλα αυτά δεν μπορούσαν να λείψουν τα πολύχρωμα γαϊτανάκια που έμπλεκαν τις κορδέλες και μπλέκονταν μαζί τους όπως και η ζωή μας, οι σατιρικοί και σατυρικοί χοροί, πως το τρίβουν το πιπέρι, πως τα σπέρνουν τα κουκιά, και το για σ ‘κωθείτε παλικάρια, ηπειρώτικα λιοντάρια! Πολύ γέλιο σκόρπισε και ο καλαϊτζής που, όλα τα γυάλιζε, όλα τα, γάνωνε, με όλα τα μέρη του κορμιού του.
Τα αποκριάτικα δρώμενα έγιναν πιο ευχάριστα χάρη στις ξεχωριστές ερμηνείες, το μπρίο και την τσαχπινιά που απέπνεαν τα λόγια, οι κινήσεις και οι μορφασμοί των ηθοποιών Γεωργίας Ζώη (και παρουσιάστριας του προγράμματος) και Μάνιας Παπαδημητρίου, που απέσπασαν τα θερμότερα των χειροκροτημάτων.
Εντυπωσιακή υπήρξε και η εικαστική επένδυση της παράστασης με έργα δύο κορυφαίων συμπατριωτών δημιουργών, του Κώστα Μπαλάφα (φωτογραφίες) και του Βασίλη Σταύρου (ζωγραφική).
Στη σύντομη ομιλία του ο δημιουργός της εξαιρετικής ηπειρώτικης αποκριάς που απολαύσαμε, κ. Ν. Παπακώστας, έκανε ειδική μνεία στους συντελεστές της παράστασης, τον κόπο και το χρόνο που αφιέρωσαν αλλά και την αγάπη με την οποία την περιέλαβαν πάνω από 120 συντελεστές. Επίσης μας υπενθύμισε πως «η παράδοση δεν είναι μια ρίζα σε ένα μουσείο σκονισμένο, αλλά ένας καρπός που πέφτει στη γη, βγάζει κλαριά, βγάζει ανθούς, γίνονται καρποί, ξαναπέφτουν στη γη και αυτό πάει λέγοντας».
Για τη γεμάτη άρωμα Ηπείρου αποκριάτικη παράσταση που απολαύσαμε ευχαριστούμε θερμά το δημιουργό της, καταξιωμένο τέκνο της Ηπείρου κ. Νίκο Παπακώστα, όλους τους συντελεστές και την Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας, υπό την αιγίδα της οποίας τελούσε η εκδήλωση.
