«Η Μονή Βύλιζας στον τόπο και το χρόνο» – Μια επιστημονική ημερίδα για το μοναστήρι της Βύλιζας:
Στις 2 Ιουλίου 2011, πραγματοποιήθηκε με πλήρη επιτυχία επιστημονική ημερίδα στο Ματσούκι Ιωαννίνων, με θέμα: «Η Ιερά Μονή Βύλιζας στον τόπο και το χρόνο» με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Οι εισηγητές με τις εμπεριστατωμένες ανακοινώσεις τους κάλυψαν όλες τις πτυχές του εν λόγω μνημείου, αφήνοντας άριστες εντυπώσεις.
Αναλυτικότερα ανέπτυξαν:
1. Ο κ. Χρηστός Δ. Μεράντζας, λέκτορας Παν/μίου Δυτ. Ελλάδας το θέμα: «Προς μια ερμηνευτική του τόπου της αγιότητας».
2. Η κ. Αφροδίτη Καμάρα, ιστορικός «Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού» το θέμα: «Οίνος νέος σε ασκούς παλαιούς: Σύγχρονοι τρόποι ανάδειξης της Εκκλησιαστικής Πολιτιστικής Κληρονομιάς».
3. Ο κ. Αθανάσιος Μακρής, εκπαιδευτικός, το θέμα: «Το χρονικό της πρόσφατης ανακαίνισης της Μονής Βύλιζας».
4. O κ. Κώστας Κωνσταντινίδης, καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων, το θέμα: «Τα χειρόγραφα της Βύλιζας: Μια επισκόπηση».
5. O κ. Antonio Rigo, καθηγητής του Παν/μίου «Ca Foscati» της Βενετίας, το θέμα: «Θεολογικά κείμενα από τον κώδικα 5 της Βύλιζας».
6. O κ. Δημήτριος Καλούσιος, εκπαιδευτικός, το θέμα: «Σημειώματα σε εκκλησιαστικά έντυπα της Βύλιζας».
7. Οι κ. Βασίλης Κασκάνης, αρχιτέκτων και η κ. Αργυρώ Καραμπερίδη, αρχαιολόγος, το θέμα: «Το συγκρότημα της Μονής Βύλιζας – Αρχιτεκτονική παρουσίαση».
8. Η κ. Ιωάννα Κωστή, αρχαιολόγος, το θέμα: «Οι τοιχογραφίες του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στη Μονή Βύλιζας Ματσουκίου».
9. Η κ. Κατερίνα Κοντοπανάγου, αρχαιολόγος, στο θέμα:«Οι τοιχογραφίες της Μονής Βύλιζας: Παράλληλες και αποκλίνουσες τάσεις στη ζωγραφική της Ηπείρου τον 18ο αιώνα» και
10. Ο κ. Χρήστος Σταυράκος, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, το θέμα: «Οι επιγραφές του καθολικού της Μονής Βύλιζας στο Ματσούκι».
Μετά από κάθε ανακοίνωση ακολουθούσε συζήτηση με ερωταποκρίσεις και τοποθετήσεις των συνέδρων, συμβάλλοντας έτσι στην πληρέστερη εμβάθυνση και κατανόηση τους.
Η ημερίδα έκλεισε με τον απολογισμό και τα συμπεράσματα της.
Άριστα οργανωμένη η ημερίδα άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις σε όσους την παρακολούθησαν.
Η Οργανωτική Επιτροπή, μαζί με την Μοναστηριακή Επιτροπή της Ι.Μ. Βύλιζας και το Μορφωτικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Ματσουκίου «Η ΒΥΛΙΖΑ» συνεπικουρούμενοι από μια πλειάδα Ματσουκιωτών – φροντίζοντας και για την παραμικρότερη λεπτομέρεια – κατάφεραν, τελικά, να αποσπάσουν τα συγχαρητήρια όσων παρευρέθησαν.
Οι σύνεδροι και οι λοιποί επισκέπτες εκτός από τα ποικίλα θέματα που παρακολούθησαν, είχαν την ευκαιρία να ξεναγηθούν και στο θρησκευτικό τμήμα του μουσείου της Μονής (από τα ελάχιστα στο χώρο της Ηπείρου) από την έμπειρη αρχαιολόγο κ. Αργυρώ Καραμπερίδη και να θαυμάσουν τα εκθέματα του (εικόνες, ξυλόγλυπτα, ιερά σκεύη, χειρόγραφα, έντυπα βιβλία κλπ.) που χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα μέχρι και τον 20ο. Επίσης, από μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής ξεναγήθηκαν στο Ιστορικό – Πολιτιστικό Τμήμα του Μουσείου.
Στους προσκεκλημένους παρατέθηκε – πλην καφέ – πλουσιότατο γεύμα στην κεντρική πλατεία του χωριού, με παραδοσιακά φαγητά και προϊόντα παραγωγών του χωριού(ντόπια κρέατα, παραδοσιακές Ματσουκιώτικές πίτες, ποικιλίες τυριών, τσίπουρο, κρασί κλπ.) που το απόλαυσαν όλοι κάτω από τον παχύ ίσκιο των πλατάνων.
Την ημερίδα παρακολούθησαν: Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Άρτας κ. Ιγνάτιος, ο βουλευτής Ιωαννίνων κ. Σταύρος Καλογιάννης οι αντιπεριφερειάρχες Ηπείρου κ. Οδυσσέας Πότσης και ο κ. Ιωάννης Καραμπίνας, ο Δήμαρχος Βορείων Τζουμέρκων κ. Ιωάννης Σεντελές, ο Πρόεδρος της Ι.Λ.Ε.Τ. κ. Κω/νος Μαργώνης, η Προϊσταμένη της 8ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων κ. Βαρβάρα Παπαδοπούλου, η Ηγουμένη της Ι.Μ. Κάτω Παναγιάς Άρτας Θεοκλήτη (η οποία είναι Ματσουκιώτισσα) οι οποίοι και απηύθυναν χαιρετισμό.
Επίσης ακούστηκαν και οι χαιρετισμοί των:
α) Αντιπροέδρου της Βουλής κ. Ευάγγελου Αργύρη
β) Της Γενικής Γραμματέως της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτ. Μακεδονίας κ. Δήμητρα Γεωργακοπούλου – Μπάστα
γ) Της Διευθύντριας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος κ. Αικατερίνης Κορδούλη, η οποία – δια του Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής – παρέδωσε στη Μοναστηριακή Επιτροπή τα 14 ψηφιοποιημένα χειρόγραφα της Βύλιζας που βρίσκονται στην Ε.Β.Ε.
Τέλος, χαιρετισμό απηύθυνε και ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, καθηγητής κ. Κώστας Κωνσταντινίδης.
Ξεχωριστή τιμή για την Βύλιζα και το Ματσούκι, ο υψηλός προσκεκλημένος καθηγητής της Βυζαντινής Φιλολογίας και Ιστορίας του Παν/μίου της Βενετίας κ. Antonio Rigo, που φιλοξενήθηκε επί 3ήμερο στο χωριό μας.
Η Μοναστηριακή Επιτροπή της Ι.Μ. Βύλιζας – Ματσουκίου.