Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ηπειρωτών Εξωτερικού εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
«« ΑΘΗΝΑ («Associated Press»). Ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα, Ντάνιελ Μπένετ Σμιθ και η σύζυγος του Νταϊάν, παρέθεσαν δείπνο, την Τρίτη 16 Νοεμβρίου, στην κατοικία τους στην Αθήνα, προς τιμήν του διακεκριμένου Ελληνοαμερικανού συγγραφέα και δημοσιογράφου, Νίκου Γκατζογιάννη (Nicholas Gage).
Παρόντα στο δείπνο ήταν σημαντικά πρόσωπα της αθηναϊκής πολιτικής, επιχειρηματικής και δημοσιογραφικής σκηνής. Μεταξύ των συνδαιτυμόνων ήταν η Γεωργία Σαμαρά, σύζυγος του προέδρου της Ν.Δ., Αντώνη Σαμαρά. Ο τελευταίος, όπως και ο Πρωθυπουργός, δεν μπόρεσαν να παραβρεθούν λόγω των εξελίξεων στις Βρυξέλλες.
Ο κ. Σμιθ επεσήμανε πως ο ίδιος, όπως και όλοι οι Αμερικανοί διπλωμάτες που επρόκειτο να μετακινηθούν προς την Ελλάδα, θεωρούσαν απαραίτητη την ανάγνωση του βιβλίου του Γκατζογιάννη «Ελένη» ως ένα τρόπο κατανόησης της ιστορίας της χώρας. Ο πρέσβης δεν παρέλειψε να πει ότι το «Ελένη» είναι ένα βιβλίο που εκτιμά ιδιαίτερα, ενώ χαρακτήρισε την βραδιά της Τρίτης ως την καλύτερη μέχρι σήμερα για αυτόν στην Ελλάδα.
Από την πλευρά του, ο κ. Γκατζογιάννης έκανε αναφορά στα παιδικά του χρόνια και στις συνθήκες κάτω από τις οποίες έφυγε από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ.«Όταν έφυγα από το χωριό μου στην Ήπειρο, σε ηλικία 8 χρόνων, και είπα αντίο στη μητέρα μου για τελευταία φορά», ξεκίνησε να λέει ο κ. Γκατζογιάννης.
Και συνέχισε: «Εκείνη με έκανε να της υποσχεθώ ότι θα ρίξω μια μαύρη πέτρα πίσω μου, φεύγοντας με το καράβι για την Αμερική, ώστε να μην γυρίσω ποτέ πίσω στον σκληρό τόπο, την Ελλάδα, όπως την γνώριζε εκείνη».«Ακολούθησα τις συμβουλές της και πέταξα πίσω μου τη μαύρη πέτρα αλλά ήταν η μοναδική υπόσχεση που δεν κράτησα προς τη μητέρα μου. Εδώ και τέσσερις δεκαετίες έρχομαι στην Ελλάδα αρκετές φορές τον χρόνο, παρά την υπόσχεση που της είχα δώσει. Δεν τίμησα την υπόσχεση μου για δύο λόγους: Πρώτον, λόγω της απαράμιλλης ομορφιάς της Ελλάδας. Την ομορφιά αυτή την περιέγραψε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σχόλιο ενός απόστρατου Βρετανού ταγματάρχη όταν τον ρώτησα για ποιο λόγο είχε αποφασίσει να ζήσει εδώ. Μου είπε: “Κάθε φορά που στρίβω σε μια στροφή στην Ελλάδα, η καρδιά μου παραλείπει έναν χτύπο.”
Ο Λόρενς Ντουρέλ το έθεσε πιο περιληπτικά σε μια επιστολή προς την αδελφή του. “Θα πρέπει να δεις το τοπίο της Ελλάδας”, της είπε. “Θα νιώσεις χτύπημα στην καρδιά σου.” Η δική μου καρδιά έχει περισσότερα χτυπήματα από ό,τι έχει μια Chevrolet του 1955.
Ο δεύτερος λόγος που συνεχίζω να έρχομαι είναι η εξυπνάδα, η ζεστασιά, η όρεξη για τη ζωή, η εφευρετικότητα των Ελλήνων. Παρά την τάση που υπάρχει αυτή την περίοδο από κάποιους Ελληνες να προβάλλουν μόνιμα τα χειρότερα χαρακτηριστικά τους, κυρίως εδώ στην Αθήνα, πιστεύω ότι οι Ελληνες είναι αξιόλογος λαός, ίσως και σπουδαίος. Το μεγαλύτερο επίτευγμά τους, κατά τη γνώμη μου, έλαβε χώρα πριν από 25 αιώνες όταν έκαναν ένα μεγάλο άλμα πίστης στην ανθρώπινη φύση και καθόρισαν ότι μια κοινωνία δεν χρειαζόταν έναν πανίσχυρο δυνάστη για να λειτουργεί αποτελεσματικά. Μέχρι τότε, όλες οι κοινωνίες οι Ασσύριοι, οι Αιγύπτιοι, οι Εβραίοι, οι Πέρσες, όλοι τους είχαν μια διαδοχή τυραννιών, καθώς αυτός ήταν ο μόνος τρόπος να διατηρήσουν την τάξη και να αποφύγουν το χάος.
Ήταν οι Ελληνες αυτοί που τόλμησαν να πιστέψουν ότι μια κοινωνία μπορεί να έχει και τάξη και ελευθερία και από αυτή την πίστη προήλθαν αξίες όπως δημοκρατία, ισότητα απέναντι στο νόμο, ατομικά δικαιώματα, ελευθερία έκφρασης και πίστης. Τώρα ξέρω πως πολλοί θα πουν ότι αυτοί οι εμπνευσμένοι Έλληνες του μακρινού παρελθόντος δεν έχουν καμιά ομοιότητα με τους σημερινούς Ελληνες. Διαφωνώ όμως.
Έχω δει στις ΗΠΑ, όπου οι Έλληνες έχουν κατακτήσει την κορυφή κάθε επαγγέλματος και επιστήμης μέσα σε μόλις δύο γενιές, οι δημιουργικές δυνάμεις των Ελλήνων να καταπλήσσουν, όταν τους δίνεται η ευκαιρία να ανοίξουν τα φτερά τους. Δυστυχώς αυτό δεν έχει συμβεί στην ίδια την Ελλάδα και ο λόγος είναι κατά τη γνώμη μου ότι πολλοί Έλληνες έχουν ακολουθήσει ψεύτικα οφέλη και ιδεολογίες.
Σήμερα οι Έλληνες δίνουν έναν μεγάλο αγώνα για να ξεφύγουν από τις υπερβολές και τις καταχρήσεις που τους έχουν ταπεινώσει ενώπιον όλου του κόσμου και παράλληλα για να βρουν ένα μονοπάτι επιστροφής από την άβυσσο. Για να το πετύχουν αυτό χρειάζονται μια τολμηρή ηγεσία και την ενθάρρυνση, τη στήριξη και την αγάπη, τόσο από την Ευρώπη, όσο και από τις ΗΠΑ, ένας έθνος που ιδρύθηκε πάνω στα ιδανικά που σφυρηλατήθηκαν για πρώτη φορά εδώ στην Ελλάδα. Δεν μπορούν να έχουν καλύτερους συμβούλους στην προσπάθεια να ενδυναμώσουν τους δεσμούς ανάμεσα στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ από τον Νταν και την Νταϊάν Σμιθ, των οποίων οι επαγγελματικές και διπλωματικές δεξιότητες και η βαθιά προσήλωση στην Ελλάδα είναι στοιχεία άκρως απαραίτητα αλλά και εκτιμητέα…
Παρακαλώ, ας υψώσουμε τα ποτήρια μας στην καλή υγεία και την καλή τύχη στους ευγενικούς οικοδεσπότες και πιστούς φίλους, Νταν και Νταϊάν, αλλά και στην ισχυρή φιλία ανάμεσα στις δύο πατρίδες μου, Ελλάδα και ΗΠΑ. »»
