Γράφει η Λούκα Κατσέλη,
τ. Υπουργός – Πρόεδρος «Κοινωνικής Συμφωνίας»
Τις τελευταίες ημέρες η Κυβέρνηση έχει αποδυθεί σε αγώνα δρόμου αναζητώντας ισοδύναμα δημοσιονομικά μέτρα, ώστε να καλυφθεί η δέσμευση για εξεύρεση πρόσθετων 11,5 δισ. ευρώ. Η μείωση της αδικαιολόγητης δαπάνης στο χώρο της υγείας, και κυρίως στον τομέα της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, μπορεί να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος στην προσπάθεια αυτή. Αρκεί να υπάρξει ισχυρή πολιτική βούληση, σωστός σχεδιασμός και αποτελεσματικότητα στην υλοποίηση.
Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2011 από τη Βουλή, ο εξορθολογισμός της ιατροφαρμακευτικής δαπάνης θα οδηγούσε σε εξοικονόμηση 1,143 δισ. ευρώ την περίοδο 2011-2015. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της εξοικονόμησης, της τάξης των 493 εκατ. ευρώ, είχε προγραμματισθει για το 2012. Παρόλο που βρισκόμαστε στα μέσα του έτους, οι στόχοι του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος είναι στον αέρα. Η Κυβέρνηση, για ακόμη μια φορά, «τρέχει» πίσω από τις εξελίξεις.
Η δραστική περιστολή της ιατροφαρμακευτικής δαπάνης μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στη δημοσιονομική εξυγίανση, εάν ελεγχθούν αποτελεσματικά οι τιμές προμήθειας των φαρμάκων, του αναλώσιμου υγειονομικού εξοπλισμού, του κόστους των ιατροφαρμακευτικών εξετάσεων και των υπηρεσιών ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης παράλληλα με τον περιορισμό της υπερσυνταγογράφησης και της καθολικής εφαρμογής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
Στο Υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας για πρώτη φορά το 2010 – ύστερα από 13 χρόνια! – διενεργήσαμε ανατιμολόγηση 5.000 περίπου φαρμάκων, με βάση το ν. 2340/2010 που είχε ψηφισθεί από την Βουλή τον Μάρτιο του ίδιου έτους. Η μεσοσταθμική μείωση κατά 20% της τιμής τους απέφερε από μόνη της εξοικονόμηση πάνω από 600 εκ. ευρώ, και πρόβλεψη για πρόσθετη εξοικονόμηση 1 δισ. ευρώ το 2011.
Το νέο σύστημα προέβλεπε ανατιμολόγηση τρεις φορές το χρόνο με βάση τις τρεις χαμηλότερες τιμές των χωρών-μελών της Ε.Ε. Δημιουργήθηκε και αξιοποιήθηκε για το σκοπό αυτό για πρώτη φορά Παρατηρητήριο Τιμών Φαρμάκων, μία ηλεκτρονική δηλαδή βάση δεδομένων τιμολόγησης φαρμάκων για το σύνολο των χωρών της Ε.Ε που περιείχε τιμές, ονομασίες, συσκευασίες και δραστικές ουσίες.
Για πρώτη φορά, ένα αδιαφανές και διαβλητό σύστημα τιμολόγησης που είχε εκτοξεύσει τη τιμή της φαρμακευτικής δαπάνης στα ύψη αντικαταστάθηκε από ένα αντικειμενικό, διαφανές και αξιόπιστο σύστημα. Η προσπάθεια αυτή ανακόπηκε με τη μεταφορά της τιμολόγησης των φαρμάκων από το Υπουργείο Οικονομίας στο Υπουργείο Υγείας. Ήταν μια λανθασμένη, από οικονομικής άποψης, απόφαση, καθώς οι πάροχοι υπηρεσιών υγείας δεν έχουν κανένα κίνητρο ελαχιστοποίησης των δαπανών. Συνολική ανατιμολόγηση φαρμάκων ουδέποτε έγινε έκτοτε, ενώ η λειτουργία του Παρατηρητηρίου Τιμών Φαρμάκων σταμάτησε.
Επειδή, από την εμπειρία μου, κανένα Υπουργείο δεν διαθέτει τον μηχανισμό, τη διοικητική και οργανωτική ικανότητα αλλά και την αξιοπιστία για την παροχή υπηρεσιών τιμολόγησης φαρμάκων, αναλωσίμων, διαγνωστικών εξετάσεων και άλλων ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών, ουσιαστική τομή θ’ αποτελούσε η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και η δημιουργία ανεξάρτητου Οργανισμού Τιμολόγησης Φαρμάκων & Ιατροφαρμακευτικών Υπηρεσιών – κατά τα πρότυπα του Αυστριακού Οργανισμού Oebig (https://www.goeg.at/en/Reports-Services.html.)
Ο Οργανισμός Τιμολόγησης Φαρμάκων & Ιατροφαρμακευτικών Υπηρεσιών θα μπορούσε να δημιουργηθεί ως αποτέλεσμα σύμπραξης του ΕΟΠΥΥ, των Ασφαλιστικών Ταμείων και της Ένωσης Εταιρειών Ιδιωτικής Ασφάλισης και να καταστεί αυτοχρηματοδοτούμενος παρέχοντας, έναντι αντιτίμου, υπηρεσίες προς εγχώριες και Ευρωπαϊκές φαρμακοβιομηχανίες και εταιρείες παροχής υπηρεσιών υγείας, ασφαλιστικά ταμεία, ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και νοσοκομεία (δημόσια και ιδιωτικά). Με τον τρόπο αυτό, θα μπορεί να διασφαλίζει την οικονομική του βιωσιμότητα.
Εχέγγυο για την επιτυχία μιας τέτοιας πρωτοβουλίας αποτελεί το γεγονός ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (φαρμακοβιομηχανίες, ασφαλιστικά ταμεία, ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες κλπ.) έχουν κίνητρο και όφελος να συγκρατηθεί το κόστος των ιατροφαρμακευτικών υπηρεσιών χαμηλά και να εξασφαλισθεί η βιωσιμότητα του συστήματος μέσω ορθολογικής τιμολόγησης και διαφάνειας. Οι μόνοι που θα ζημιωθούν είναι όσοι εξακολουθούν να λυμαίνονται την προμήθεια φαρμάκων και υγειονομικού υλικού και προωθούν υπερτιμολογήσεις φορτώνοντας με δεκάδες δις ευρώ τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η Κυβέρνηση, ενεργοποιώντας το σημαντικό εργαλείο των Συμπράξεων Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα, μπορεί να προχωρήσει άμεσα στην υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου. Εν τω μεταξύ θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε συνολική ανατιμολόγηση των φαρμάκων με βάση το ν. 3840/2010.
Ο έλεγχος και ο περιορισμός της ιατροφαρμακευτικής δαπάνης αποτελούν προτεραιότητα. Τα μέτρα και οι πολιτικές είναι γνωστές και χιλιοειπωμένες. Το μόνο που απαιτείται είναι πολιτική βούληση. Περιθώρια για καθυστερήσεις και χρονοτριβή δεν υπάρχουν.
